Xà Gồ Là Gì? Công Dụng Trong Xây Dựng Và Lưu Ý Khi Thiết Kế Xà Gồ

Xà gồ là gì? Trên thị trường hiện nay có các loại xà gồ nào? Chúng được ứng dụng như thế nào trong lĩnh vực xây dựng? Đây hẳn là những điều gây thắc mắc cho bạn đọc, vậy thì hãy cùng Mogi tìm hiểu thông qua bài viết sau nhé!

Xà gồ là gì?

Xà gồ thường là một thành phần của ngôi nhà, có cấu trúc nằm ngang thuộc mái nhà, chúng thường có dạng hình máng rãnh hoặc hình chữ W. Vai trò chính của chúng là chịu tải cho toàn bộ tầng mái và các vật liệu phủ lên như tôn, ngói… Để có thể chịu được sức nặng khủng này, các thanh xà gồ cần phải được kết hợp và hỗ trợ từ những cây vì kèo gốc, cũng như toàn bộ những bức tường xây dựng trong thiết kế và các dầm thép…

Nếu ta xét về mặt cấu tạo thì xà gồ sẽ gồm 2 loại là xà gồ gỗ và xà gồ thép. Xà gồ gỗ rất thường được dùng trong kiến trúc xây dựng của ngày xưa, tuy nhiên hạn chế gặp phải khá nhiều như dễ bị cháy, khả năng chống mục và mối mọt thấp nên về sau này dần dần chúng được thay thế bằng loại xà gồ thép cũng là loại xà gồ đang được sử dụng phổ biến và rộng rãi nhất trong ngày nay.

Ứng dụng của xà gồ trong xây dựng

Với những ưu điểm vượt trội về loại xà gồ thép phổ biến nhất hiện nay thì có thể kể đến một vài điểm như: có độ bền tốt, độ cứng cao, hầu như không bị rỉ sét, đặc biệt không lo không lo bị mục hoặc mối mọt. Không dễ bị cong vẹo khi thi công. Giá cả của xà gồ trên thị trường tương đối rẻ, hợp lý và tiết kiệm kha khá chi phí cho việc thi công…..

Bởi nhờ các ưu điểm trên mà xà gồ thép được ứng dụng rất nhiều trong các công trình với khá nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như:

• Chuyên dụng làm khung, kèo thép, đòn thép cho công trình nhà ở hoặc kho xưởng.
• Dùng làm phần khung nhà và mái nhà cho những công trình dân dụng.
• Đối với xà gồ thép, chúng còn thường được dùng làm phần đòn tay thép trong các thiết kế gác đúc hoặc nhà tiền chế.

>>>Xem thêm: Pallet Là Gì? Ứng Dụng Pallet Trong Vận Chuyển Hàng Hóa

So sánh giữa 2 loại xà gồ gỗ và xà gồ thép

Hiện nay, trên thị trường có 2 loại xà gồ phổ biến nhất chính là xà gồ gỗ và xà gồ thép. Mỗi loại đều có ưu điểm và yếu điểm riêng như sau:

Xà gồ gỗ

Trong kết cấu kiến trúc của nhà dân gian ngày xưa, người xưa luôn luôn sử dụng các vật liệu như gỗ, tre và nứa để làm nên xà gồ. Trong đó kết cấu của các thanh gỗ làm xà gồ truyền thống của ông bà ta ngày xưa đã được phát triển một cách rất tinh xảo và hoàn thiện.

Ở thời kỳ mà công nghiệp hóa vẫn chưa được đẩy mạnh phát triển, thì xà gồ gỗ luôn luôn là sự lựa chọn số một cho câu hỏi hỏi xà gồ là gì? Loại xà gồ tốt nhất trong xây dựng. Nhưng với xã hội tiên tiến ngày nay, xà gồ gỗ đã không còn thịnh hành và thông dụng như xưa bởi những nhược điểm rõ ràng của nó như bị mối mọt, tuổi thọ không cao, phải bảo trì nhiều và thường xuyên, dễ bắt cháy…

Xà gồ thép

Bên cạnh xà gồ là gì? thì xà gồ thép là gì? cũng là một trong những câu hỏi rất được bạn đọc quan tâm. Ngày nay, vật liệu xà gồ thép chính là sản phẩm trực tiếp thay thế cho xà gồ gỗ. Chúng sở hữu trọng lượng khá nhẹ, kích thước đúng theo tiêu chuẩn mong muốn, độ chính xác và thẳng cao. Bên cạnh đó, chúng sẽ giãn nở hoặc co lại trong biên độ cho phép vào những lúc nhiệt độ thay đổi khắc nghiệt.

Để việc bảo vệ xà gồ thép được ăn toàn hơn trong hầu hết tất cả các điều kiện của môi trường, chúng ta nên sử dụng thêm sơn chống ăn mòn phủ bên ngoài xà gồ thép. Khi kết hợp với phương pháp mạ kẽm, chúng có thể tăng gấp 2 lần khả năng chống ăn mòn so với tổng khả năng của mỗi loại.

So sánh

>>>Xem thêm: Chuồng Cọp Là Gì? Các Mẫu Chuồng Cọp Ban Công Đẹp Và Hiện Đại Nhất

Các loại xà gồ thép được sử dụng phổ biến hiện nay

Về cấu tạo hình dạng thì xà gồ sẽ có những loại chính như sau: Xà gồ thép chữ C, xà gồ thép chữ Z, xà gồ thép chữ U, xà gồ thép mạ hợp kim.

Xà gồ thép chữ C

Xà gồ thép chữ C là bao gồm những thanh thép có hình chữ C nằm ngang, chúng được sử dụng trong xây dựng nhằm để chịu bớt tải trọng cho sàn mái hoặc các vỏ bọc công trình.

Dạng thanh xà gồ hình chữ C này có bề mặt phẳng ở một bên đã giúp nó trở thành loại vật liệu được ưa chuộng nhất để ốp do tính dễ dàng lắp đặt ở trên các kết cấu bê tông hoặc sắt thép. Loại xà gồ này có trọng lượng nhẹ và hoàn toàn phù hợp để thi công những nhịp đơn giản. Sản phẩm xà gồ thép chữ C này thường dùng thi công cho những nhà xưởng có bước cột nhỏ hơn 6m.

Các loại xà gồ thép chữ C tiêu chuẩn thường gặp:

• Loại có kích thước C200x50x20x1.8: Xà gồ thép chữ C này sẽ có chiều cao là 20 cm, chiều rộng cánh là 5cm, phần râu là 2cm và chiều dày là 0.18 cm. 
• Loại C150x50x20x1.5: Xà gồ thép chữ C này có chiều cao là 15cm, có chiều rộng cánh là 5cm, có râu dài 2cm và có chiều dày là 0.15 cm.

Xà gồ thép chữ Z

Hình dạng của xà gồ thép chữ Z sẽ cho phép các thanh xà gồ chồng lên nhau được nhờ các khớp nối. Điều này giúp cho xà gồ thép chữ Z có được khả năng chịu lực tốt hơn hẳn xà gồ thép chữ C. Chúng sẽ chủ yếu được dùng làm ruột trong những bức tường hoặc trong những dự án lợp mái lớn.Sản phẩm xà gồ thép chữ Z thường được dùng cho các bước cột lớn hơn do chúng có thể nối chồng lên nhau và tăng khả năng chịu lực cũng như giảm độ võng của phần xà gồ.

Các loại xà gồ thép chữ Z tiêu chuẩn thường gặp:

• Loại có kích thước Z200x72x78x2.0: Xà gồ thép chữ Z này sẽ có chiều cao 20cm, có hai cánh rộng với độ dài lần lượt là 7.2cm và 7.8cm, có chiều dày 0.2cm
• Loại có kích thước Z200x62x68x1.8: Xà gồ thép chữ Z này sẽ có chiều cao 20cm, có hai cánh rộng với độ dài lần lượt là 6.2cm và 6.8cm, có chiều dày 0.18cm

Xà gồ thép chữ U

Xà gồ thép chữ U được thiết kế theo hình dáng giống chữ U nhất. Ưu điểm của xà gồ thép chữ U này là nhẹ, bền và dễ dàng thi công đục lỗ theo các yêu cầu khác nhau của công trình. Xà gồ thép chữ U thông thường sẽ được sử dụng nhiều nhất là trong những công trình xây dựng cần phải tiến hành việc lợp mái tôn hoặc mái kết cấu thép.

Xà gồ thép mạ hợp kim

Xà gồ thép mạ hợp kim là loại xà gồ dựa trên đặc tính lớp phủ. Xà gồ thép loại này luôn sẽ được phủ lên một lớp mạ hợp kim lên bên ngoài bề mặt, thường sẽ là hợp kim nhôm + kẽm. Loại này sẽ có công dụng chống ăn mòn và rỉ sét cao hơn nhiều so với các loại mạ kim loại đơn khác, hiệu quả rõ rệt ngay trong môi trường khắc nghiệt.  

Xà gồ thép mạ hợp kim thường có tuổi thọ khá cao, kích thước lại đa dạng và phù hợp hầu hết mọi loại công trình, thường ứng dụng nhiều trong các công trình nhà thép tiền chế, công trình kết cấu thép, cột kèo thép hay nhà xưởng và các công trình dân dụng. Đặc biệt, ưu điểm được ưa chuộng nhất của loại xà gồ này chính là chúng giúp tiết kiệm chi phí bảo trì, bảo dưỡng thường niên và lại thân thiện với môi trường nhiều hơn.

>>>Xem thêm: Bảng Tra Diện Tích Cốt Thép Cực Chuẩn Kèm File Excel Mới Cập Nhật 2023

Lưu Ý Khi Thiết Kế Xà Gồ

Để đạt hiệu quả tối đa khi tiến hành thi công lắp ráp xà gồ thì bạ cần phải nắm rõ 2 điều lưu ý được đề cập sau đây:

Tính khoảng cách xà gồ mái tôn

Tác dụng chính của xà gồ mái tôn là nâng đỡ hệ thống mái tôn phía trên của ngôi nhà, vì thế nên yêu cầu về khoảng cách giữa các thanh xà gồ cần đảm bảo tối thiểu 2 điều kiện sau đây:

• Mái tôn phải ổn định và cứng cáp cho dù trường hợp có người di chuyển trên mái.
• Hệ thống xà gồ nhất định phải đảm bảo được độ võng và khả năng chịu lực trong phạm vi cho phép theo tiêu chuẩn xây dựng.

Tùy vào phần tải trọng và quy cách từ đầu của mái tôn, tải trọng của trần treo và thêm nhịp của xà gồ thì các kỹ sư sẽ tính toán được phần khoảng cách giữa những thanh xà gồ, để tiết kiệm tối đa chi phí mà vẫn đảm bảo độ an toàn của công trình. Thông thường thì khoảng cách xà gồ sẽ dao động từ 1m đến 1.4m.

Cách lắp ráp xà gồ

Thông thường cách lắp ráp xà gồ sẽ có 4 bước như sau:

Bước 1: Tiến hành đo khoảng cách dọc theo các vì kèo của phần mái nhà  từ đầu đến cuối, nhằm xác định chính xác số lượng xà gồ cần phải lắp đặt. Đồng thời đo thêm chiều rộng, chiều cao của mái nhà và ghi nhận lại các số đo này.

Bước 2: Tiếp theo chấm một đường phấn từ trên xuống dưới tương ứng với chiều ngang qua mái nhà. Đặt thanh xà gồ đầu tiên xuống theo đường phấn bắt đầu tại hai góc ở phần mái. Chốt lại xà gồ bằng đinh vào mỗi vì kèo dọc. Tiếp tục nhét cách đều hai chiếc đinh vào vì kèo.

Bước 3: Tiến hành đặt thanh xà gồ thứ hai ngay cạnh vị trí của thanh xà gồ thứ nhất theo chiều ngang và tương tự lắp cho các thanh tiếp theo. Tiếp tục xuống hàng tiếp theo cho đến khi thực hiện hết hàng đầu tiên.

Bước 4: Di chuyển phần hai chân xuống mái, tiếp tục kẻ một đường phấn nằm ngang. Tiếp tục lắp đặt hàng xà gồ thứ hai tương tự như cách lắp hàng đầu tiên, lưu ý cắt đoạn cuối cho khớp kích thước. Chấm đường phấn thứ ba xuống tại hai chân kế đến và tiếp tục di chuyển xuống phần mái nhà cho đến khi toàn bộ được phủ hết bằng các thanh xà gồ. Kiểm tra lại một lần cuối để đảm bảo rằng tất cả các mấu nối đều có đinh cố định chắc chắn và toàn bộ các thanh xà gồ đều được gắn chặt vào phần xà nhà.

Kết luận

Qua bài viết trên Mogi đã đem đến cho bạn những thông tin liên quan cho câu hỏi xà gồ là gì? tương tự giằng xà gồ là gì? hay ty giằng xà gồ là gì? Hy vọng những thông tin này đã giúp ích cho bạn đọc. Đừng quên ghé Mogi để đón đọc thêm nhiều bài viết liên quan cùng chủ đề này nhé!

>>>Xem thêm: Pantry Là Gì? Mẫu Pantry Văn Phòng Được Yêu Thích Và Thông Dụng