Chắc hẳn rằng trong cuộc sống thường ngày thì chúng ta đều đã từng nghe đến các cụm từ như “cơ sở hạ tầng” và “kiến trúc thượng tầng”. Vậy khái niệm cơ sở hạ tầng là gì, cơ sở hạ tầng gồm những gì, vai trò cũng như phân loại cơ sở hạ tầng như thế nào? Hôm nay, Mogi sẽ chia sẻ cho bạn đọc các thông tin liên quan đến cơ sở hạ tầng thông qua bài viết này!
Cơ sở hạ tầng là gì?
Cơ sở hạ tầng là một thuật ngữ dùng để nói về các bộ phận, kết cấu cơ bản để phát triển đời sống kinh tế – xã hội của một khu vực, một quốc gia. Hiểu một cách đơn giản nhất thì, cơ sở hạ tầng là những điều kiện về vật chất, kỹ thuật,… nhằm mục đích để phục vụ nhu cầu đời sống của con người.
Sau khi đã tìm hiểu cơ sở hạ tầng là gì thì tiếp theo ta sẽ đi khám phá vai trò của cơ sở hạ tầng là như thế nào?
Vai trò của cơ sở hạ tầng
- Là thước đo để đánh giá sự phát triển của một nền kinh tế của một quốc gia bất kỳ
- Là tiền đề cho sự phát triển của một quốc gia
- Tạo ra sự thay đổi trong cơ cấu của nền kinh tế. Hình thành nhiều nhóm ngành nghề mới
- Thu hút sự đầu tư từ phía nước ngoài
- Giải quyết tình trạng việc làm, góp phần làm tăng thu nhập của người dân
Cách phân loại cơ sở hạ tầng
Hiện tại có tổng cộng là 5 cách phân loại chính liên quan đến cơ sở hạ tầng. Chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu, mời bạn đọc tiếp tục theo dõi:
Theo các lĩnh vực kinh tế – xã hội
- Cơ sở hạ tầng thuộc kinh tế: là một bộ phận thuộc các ngành chuyên phục vụ cho những quá trình sản xuất để tạo ra sản phẩm cuối cùng hoặc sản xuất trong lưu thông hàng hóa. Có thể kể đến như hệ thống đường xá, cấp nước, giao thông, thủy lợi,…
- Cơ sở hạ tầng của xã hội: là bộ phận đảm bảo các điều kiện chung cho những hoạt động văn hóa, xã hội cũng như chăm lo cho đời sống người dân. Đó là các ngành như xã hội, giáo dục, y tế, dịch vụ công.
- Cơ sở hạ tầng môi trường: thuộc các lĩnh vực phục vụ chuyên môn về giữ gìn, cải tạo môi trường sống. Như các công trình nâng cấp đường xá, bảo vệ đất đai, chống lại thiên tai, xử lý chất thải từ các nhà máy/ xí nghiệp
- Cơ sở hạ tầng thuộc an ninh – quốc phòng là bộ phận đảm nhiệm những vật chất kỹ thuật chung liên quan đến bảo quản vũ khí, khí tài.
>>>Xem thêm: Vùng Đất Là Gì? Cập Nhập Thông Tin Và Quy Định Mới Nhất 2023
Theo đặc điểm và tính chất
Nhìn chung thì cơ sở vật chất nếu xét theo tiêu chí này thì được chia thành 2 hình thái là:
- Hình thái về vật chất: gồm giao thông, an ninh- quốc phòng, kênh rạch, giáo dục, công trình về y tế
- Hình thái về phi vật chất: gồm các yếu tố về điều kiện phục vụ liên quan đến văn hóa, kinh tế, xã hội.
Theo vùng lãnh thổ và khu vực dân cư
Về tiêu chí lãnh thổ và khu vực dân cư thì được phân chia vô cùng chi tiết như sau:
- Cơ sở hạ tầng dành cho đô thị
- Cơ sở hạ tầng về kinh tế biển
- Cơ sở hạ tầng về đồng bằng mới
- Cơ sở hạ tầng dành cho nông thôn
>>>Xem thêm: DTT Là Đất Gì? Những Quy Định Và Điều Kiện Khi Việc Sử Dụng Đất DTT
Theo cấp quản lý
- Do Trung ương trực tiếp quản lý bao gồm là đường quốc lộ, đường sắt, sân bay và các bến cảng.
- Do địa phương trực tiếp quản lý bao gồm là các cơ sở y tế, giáo dục, kênh rạch, cầu đường trong khu vực đã được bàn giao.
Theo các ngành kinh tế quốc dân
Các ngành kinh tế quốc dân sẽ chia cơ sở hạ tầng thành các ngành nghề sau:
- Bưu chính viễn thông
- Giao thông vận tải
- Xây dựng công trình
- Giáo dục
- Y tế
Kết cấu hạ tầng là gì?
Khi đã biết được khái niệm cụ thể về cơ sở hạ tầng là gì thì có một số bạn đọc thắc mắc rằng vậy còn một thuật ngữ nữa đó là kết cấu hạ tầng. Vậy, khái niệm của kết cấu hạ tầng là như thế nào?
Kết cấu hạ tầng được xem là một hệ thống các cơ sở vật chất, kỹ thuật trong các hoạt đống kinh tế – xã hội. Chức năng chính là phục vụ trực tiếp cho đời sống của con người hoặc hỗ trợ đắc lực cho quá trình sản xuất kinh doanh.
Vai trò của kết cấu hạ tầng thật sự rất quan trọng, là nền tảng cơ bản giúp cho sự phát triển thịnh vượng của nền kinh tế. Hiểu một cách nôm na thì đó chính là khi kinh tế càng ngày càng phát triển thì yêu cầu về kết cấu hạ tầng ngày càng nâng cao.
Về cơ bản, kết cấu hạ tầng luôn mang tính đồng nhất ở các bộ phận với nhau. Tạo nên hệ thống hoạt động đem lại hiệu quả cao. Quy mô về kết cấu hạ tầng thường sẽ rất lớn và được bố trí ở phạm vi cả nước.
Xem thêm: Cách tra cứu thông tin bản đồ quy hoạch đất trên ứng dụng điện thoại
Phân biệt cơ sở hạ tầng với kết cấu hạ tầng
Về cơ bản thì cơ sở hạ tầng và kết cấu hạ tầng song hành với nhau và có những điểm chung. Tuy nhiên, để dễ phân biệt hai khái niệm này thì Mogi xin chỉ ra cho bạn điểm khác nhau đó là:
- Kết cấu hạ tầng là những cơ sở vật chất (cầu đường, cảng biển, sân bay,…)
- Cơ sở hạ tầng là những bộ phận, kết cấu cơ bản để phát triển (trình độ, chính sách đầu tư, chính sách phát triển, dịch vụ)
Mối quan hệ giữa cơ sở hạ tầng và kết cấu hạ tầng
Bạn đọc sau khi đã hiểu được cơ sở hạ tầng là gì thì ở phần này chúng ta sẽ tìm hiểm thêm về cơ sở hạ tầng và kết cấu hạ tầng có một mối quan hệ như thế nào. Cụ thể chính là:
- Nếu chính phủ của một quốc gia có những chính sách đầu tư, nâng cao vào hệ thống kết cấu hạ tầng thì sẽ dẫn đến sự phát triển của kỹ thuật cơ sở hạ tầng, kinh tế tăng trưởng, nâng cao chất lượng của xã hội và giải quyết được các vấn nạn trong quốc gia đó.
- Việc đồng bộ giữa cơ sở hạ tầng và kết cấu hạ tầng là điều vô cùng cần thiết.
Bạn đọc có thể nhìn thấy được sự phát triển giữa đô thị và nông thôn có sự khác nhau là do trình độ văn hóa, chính sách phát triển (gọi tắt là cơ sở hạ tầng) ở 2 khu vực này có phần khập khiễng.
Bên cạnh đó thì kết cấu hạ tầng ở vùng nông thông kém so với đô thị rất nhiều vì không được đầu tư, nâng cao. Chính vì vậy nên tạo ra sự mất cân đối trong nền kinh tế nước nhà.
>>>Xem thêm: Ký Hiệu DTL Là Đất Gì? Một Số Quy Định Quan Trọng Về Việc Sử Dụng Đất DTL Mới Nhất Hiện Nay
Kiến trúc thượng tầng là gì?
Bên cạnh thắc mắc cơ sở hạ tầng là gì thì nhiều người cũng đặt câu hỏi về kiến trúc thượng tầng là gì? Đây là 2 khái niệm có mối quan hệ gần gũi và mật thiết với nhau.
Mỗi thành phần, hình thức khác nhau của kiến trúc hạ tầng đều có những chức năng riêng biệt khi xuất hiện trong việc xây dựng nên bộ mặt tinh thần cũng như tư tưởng xã hội của một cơ sở hạ tầng nào đó. Điều đó phản ánh thực tế cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó thì tất cả các yếu tố của kiến trúc thượng tầng đều gắn liền với cơ sở hạ tầng của nó. Xã hội như thế nào sẽ phản ánh nền kinh tế như vậy. Nhà nước như thế nào sẽ phản ánh chính trị như vậy. Ngoài ra còn có một số yếu tố có sự đối kháng trong tư tưởng, quan điểm và tổ chức chính trị của các giai cấp bị trị.
Kiến trúc thượng tầng là toàn bộ những quan điểm: chính trị, pháp lý, đạo đức, triết học, tôn giáo, nghệ thuật… với những thể chế tương ứng: nhà nước, đảng phái, giáo hội, các đoàn thể… được hình thành trên một cơ sở hạ tầng nhất định.
Thông tin tham khảo từ Luatminhkhue
Mối quan hệ giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng
Mối quan hệ giữa kiến trúc thượng tầng và cơ sở hạ tầng vô vùng mật thiết và có tác động qua lại lẫn nhau.
- Cơ sở hạ tầng có thể xác định nội dung của kiến trúc hạ tầng và kiến trúc hạ tầng có thể phản ánh cơ sở hạ tầng cụ thể
- Cơ sở hạ tầng quyết định sự biến đổi của kiến trúc thượng tầng
- Các yếu tố trong cơ sở hạ tầng đều có tác động đến kiến trúc thượng tầng.
Một số câu hỏi liên quan đến cơ sở hạ tầng
Sau khi đã nắm rõ được các thông tin liên quan đến cơ sở hạ tầng là gì, thì ở phần cuối này Mogi xin giải đáp một số câu hỏi về cơ sở hạ tầng để bạn đọc có thể hiểu thêm về chủ đề này nhé. Mời bạn tiếp tục tham khảo.
Ví dụ về cơ sở hạ tầng
Dưới đây là một số ví dụ về cơ sở hạ tầng bạn đọc có thể tham khảo:
- Hệ thống giao thông (bộ, thủy, hàng không)
- Mạng lưới thông tin liên lạc
- Hệ thống thoát nước
- Hệ thống điện
- Cảng biển
- Hệ thống thủy lợi
Ai là người phải đóng phí cơ sở hạ tầng?
Theo Nghị quyết số 10/2020/ NQ-HĐND quy định rõ tại Điều 1 thì các đối tượng cần phải nộp phí cơ sở hạ tầng ở Việt Nam hiện nay bao gồm có:
- Cá nhân, tổ chức kinh doanh hàng hóa liên quan đến loại hình tạm nhập tái xuất (TNTX), chuyển khẩu, tạm xuất tái nhập, hàng gửi trong kho ngoại quan,… sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, tiện ích tại khu vực cửa khẩu cảng biển tại TP.HCM.
- Cá nhân, tổ chức kinh doanh hàng hóa xuất nhập khẩu thông thường và sử dụng các công trình kết cấu hạ tầng, dịch vụ, tiện ích tại khu vực cửa khẩu cảng biển tại TP.HCM (bao gồm tất cả các cá nhân, tổ chức mở tờ khai trong và ngoài TP HCM).
Mức thu phí cơ sở hạ tầng là bao nhiêu?
Mức thu phí cơ sở hạ tầng được niêm yết như sau:
| STT | Hàng hóa phải đóng phí | Mức phí | ĐVT |
| I | Hàng TNTX, hàng gửi trong kho ngoại quan,… | ||
| 1 | Container 20′ | 2,200,000 | VNĐ/ cont |
| 2 | Container 40′ | 4,000,000 | VNĐ/ cont |
| 3 | Hàng lẻ, hàng rời, không đóng trong container | 50,000 | VNĐ/ tấn |
| II | Hàng xuất nhập khẩu mở tờ khai ngoài TPHCM | ||
| 1 | Container 20′ | 500,000 | VNĐ/ cont |
| 2 | Container 40′ | 1,000,000 | VNĐ/ cont |
| 3 | Hàng lẻ, hàng rời, không đóng trong container | 30,000 | VNĐ/ tấn |
| III | Hàng xuất nhập khẩu mở tờ khai trong TPHCM | ||
| 1 | Container 20′ | 250,000 | VNĐ/ cont |
| 2 | Container 40′ | 500,000 | VNĐ/ cont |
| 3 | Hàng lẻ, hàng rời, không đóng trong container | 25,000 | VNĐ/ tấn |
Những người được miễn thu phí cơ sở hạ tầng
Cũng theo Nghị quyết số 10/2020/ NQ – HĐND quy định các đối tượng được miễn truy thu phí cơ sở hạ tầng bao gồm có:
- Hàng hóa thuộc xuất nhập khẩu với mục đích chính là phục vụ cho an ninh và quốc phòng
- Hàng hóa xuất nhập khẩu để phục vụ đảm bảo an sinh, khắc phục hậu quả của thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh,..
>>>Xem thêm: Mẫu Giấy Biên Nhận Tiền Mua Đất Thông Dụng Và Chuẩn Xác Nhất 2023
Lời kết
Bài viết đã giới thiệu cho bạn đọc về các thông tin về đến cơ sở hạ tầng là gì. Hy vọng bạn đã có thể hiểu thêm được các khái niệm cũng như các cách phân loại về cơ sở hạ tầng Việt Nam và các vấn đề liên quan khác. Đừng quên ghé trang Mogi.vn để cập nhật thêm những thông tin mới vô cùng bổ ích về các chủ đề khác nhau trong cuộc sống như bất động sản, phong thủy, trình tự thủ tục, luật nhà đất,… được đăng tải mỗi ngày .
