Sách luôn được xem là gia tài quý báu của những người yêu thích văn chương. Là một người đam mê sách chắc hẳn bạn sẽ luôn muốn tìm hiểu cách bảo quản sách để giữ cho sách luôn được nguyên vẹn tránh trường hợp cong góc, ố vàng hay mối mọt. Vậy đâu là cách bảo quản sách luôn mới hiệu quả nhất. Cùng Mogi khám phá nhé.
Vì sao nên bảo quản sách cẩn thận?
Sách là người bạn đồng hành không thể thiếu vì thế hãy luôn nâng niu, quý trọng sách như một báu vật. Việc bảo vệ sách không chỉ giúp lưu giữ giá trị, kéo dài được tuổi thọ của sách mà còn thể hiện sự tôn trọng, yêu quý với “người bạn tri thức”.
Sách chịu tác động rất lớn bởi không khí, độ ẩm, nhiệt độ, nếu không được bảo quản tốt sách sẽ gặp phải tình trạng ẩm mốc, ố vàng, cong vênh. Các kệ sách thường là nơi trú ngụ lý tưởng của mối mọt. Khi bị mối mọt tấn công, sách sẽ bị hư hỏng và ám mùi ẩm mốc, tình trạng nặng hơn thì các trang sách sẽ bị mục, ăn mòn ảnh hưởng lớn đến chất lượng của sách.
Cách bảo quản sách tốt không đơn giản chỉ là sắp xếp ngay ngắn trên kệ sách và vệ sinh kệ định kỳ. Trên thực tế có rất nhiều cách bảo quản sách không bị ố vàng hay cách bảo quản sách không bị mốc đơn giản và dễ áp dụng. Vậy đâu sẽ là cách bảo quản sách bền đẹp hiệu quả?
Tham khảo: Máy Lạnh Có Mùi Hôi: Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Nhanh Chóng
Những cách bảo quản sách như mới
Với những ai thích đọc sách hoặc có thói quen sưu tầm sách thì điều tối kỵ đó là sách bị hư hỏng. Đặc biệt là những cuốn sách quý hiếm, có giá trị cao thì càng phải có cách bảo quản sách tốt nhất để không làm ảnh hưởng đến chất lượng sách.
Sách khá nhạy cảm với môi trường, trong quá trình bảo quản sách thường gặp phải một số vấn đề như sau:
- Nhiệt độ, độ ẩm quá cao sẽ khiến cho sách bị ẩm mốc, mối mọt ăn mất giấy sách.
- Để sách nằm yên một vị trí trên kệ mà không thường xuyên vệ sinh lau chùi hoặc cất trong thùng thời gian dài sẽ khiến mọt tấn công, làm hư hại sách.
Dưới đây là một số cách bảo quản sách đơn giản để sách luôn bền đẹp như mới:
Dùng bọc sách để giữ sách như mới
Thường sách đã được phủ một lớp kiếng mỏng nên nhiều người thường bỏ qua thói quen bọc bìa sách. Đây là thói quen không tốt dễ làm hư hỏng sách. Dù trang bìa sách đã được bọc lớp nilon mỏng nhưng để bảo quản sách lâu dài thì nên dùng thêm bìa sách để bọc lớp bìa bên ngoài lại.
Việc bọc sách ngay từ khi mua về để giữ cho sách luôn bền đẹp như mới. Lớp nilon sẽ có tác dụng chống thấm nước và bảo vệ sách khỏi ẩm ướt hiệu quả. Tốt hơn hết, bạn nên thay mới bìa sách sau 3-6 tháng để bảo vệ sách luôn ở trạng thái bền đẹp nhất.
Tìm hiểu thêm: Điểm Danh Các Sản Phẩm Tái Chế Bảo Vệ Môi Trường Độc Đáo
Đặt sách ở những nơi khô thoáng
Sách rất dễ bị tác động bởi hơi nước, độ ẩm cho nên nết đặt sách ở môi trường quá ẩm thì sách sẽ bị tích tụ hơi nước, gây ẩm ướt, mục nát. Do vậy cách bảo quản sách truyện đơn giản nhất đó là đặt kệ sách, giá sách ở những nơi cao ráo, khô thoáng. Nếu có điều kiện hơn bạn có thể đầu tư một chiếc tủ chống ẩm và tự cài đặt nhiệt độ, độ ẩm để bảo quản sách tốt nhất. Ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng máy hút ẩm mini đặt trong nhà để lưu thông không khí trong nhà nhà tốt hơn, tránh gây ra sự ẩm mốc.
Có thể bạn quan tâm: Giải Mã Ký Hiệu Nhựa Trên Các Sản Phẩm Đồ Nhựa Thường Gặp Nhất
Sắp xếp sách cẩn thận sau khi sử dụng
Nhiều người có thói quen đọc sách xong sẽ vứt bừa bãi trên giường, bàn làm việc, ghế sofa… Thói quen này rất dễ làm hư hỏng sách, sách có thể bị rách, quấn mép hay cong bìa…. Do vậy bạn cần tập dần thói quen sắp xếp sách gọn gàng trên kệ sách để sách luôn được phẳng phiu như mới. Bạn cũng nên lưu ý rằng tránh sắp xếp sách quá sát nhau, rất dễ làm sách bị trầy xước.
Luôn giữ gáy sách kỹ lưỡng
Gáy sách được ví như là xương sống của quyển sách, giúp ta cầm đọc sách dễ dàng. Gáy sách sẽ giữ cho các trang giấy không bị bung hay tách rời khỏi nhau. Nếu gáy sách bị hỏng sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sách. Do vậy hãy thật cẩn thận trong cách mở sách, đặt sách lên kệ. Khi đọc sách tránh mở sách quá 180 độ vì sẽ dễ khiến lớp keo dán bị hở, làm bung các trang sách ra bên ngoài.
Tham khảo: Những Ý Tưởng Tái Chế Chai Nhựa Trồng Cây Cực Đơn Giản Mà Bạn Nên Thử
Dùng bookmark để đánh dấu trang đã đọc
Một thói quen xấu khi đọc sách đó là gấp mép sách để đánh dấu. Thao tác này sẽ để lại vết hằn cho trang sách, ít nhiều làm mất đi giá trị của sách. Để bảo quản sách đúng cách thì bạn nên sử dụng bookmark để đánh dấu trang, giữ cho sách luôn phẳng và đẹp.
Chú ý không gian giữa những cuốn sách
Thông thường các kệ sách sẽ được thiết kế full từ hộc tủ đến kệ sách để tiết kiệm tối đa diện tích. Tuy nhiên thiết kế này sẽ ảnh hưởng xấu đến sách. Đối với những quyển sách ít đọc, thay vì để sách chồng lên nhau hoặc nhét quá chặt vào kệ sách, bạn nên tạo một khoảng cách nhất định nào đó giữa các quyển sách. Mục đích để tạo sự thoáng đãng, ngăn cản sự hình thành của mối mọt hay làm sách bị ẩm. Đây là cách bảo quản sách đơn giản và hiệu quả được nhiều người áp dụng.
Sử dụng gói hút ẩm
Sử dụng gói hút ẩm là mẹo bảo quản sách thường thấy. Gói hút ẩm giúp sách luôn được thông thoáng, tránh ẩm mốc, mối mọt. Do vậy chỉ cần treo vào kệ sách một vài túi chống ẩm, sau một thời gian chúng sẽ hút hết độ ẩm trên kệ sách.
Dọn dẹp kệ sách định kỳ
Kệ sách nên được dọn dẹp, lau chùi định kỳ. Bạn có thể phân bổ thời gian vệ sinh kệ sách khoảng 6 tháng/lần để dễ dàng kiểm soát xem sách có bị hư hỏng, mối mọt tấn công hay không. Việc lau chùi sách còn giúp sách trông luôn bền đẹp như mới. Để tiện cho việc vệ sinh bụi bám trên sách bạn có thể dùng chổi trang điểm để loại bỏ hoàn toàn hạt bụi bám trên bề mặt sách.
Lựa chọn chất liệu và kích thước kệ phù hợp
Những chiếc kệ có kích thước và chất liệu phù hợp sẽ giúp bảo quản sách tốt hơn. Tránh lựa chọn các loại kệ bằng gỗ thông, gỗ ép vì chúng rất dễ bị mối mọt. Không nên chọn kệ sách bằng xi măng hay kim loại vì khả năng hút ẩm kém, dễ khiến sách bị ẩm. Lời khuyên để bảo quản sách tốt hơn đó là bạn nên chọn loại kệ làm từ gỗ để có độ cứng và khả năng hút ẩm tốt, khó bị mối mọt tấn công.
Sách bị ố vàng phải làm sao?
Sách bị ố vàng là tình trạng thường gặp cần được xử lý kịp thời để không làm hư hỏng sách. Để làm sạch kỹ, trước tiên hãy vệ sinh bề mặt sách, phủi sạch lớp bụi bẩn bám trên sách. Tháo bìa bọc để làm sạch gáy sách, lật từng trang để loại bỏ bụi bẩn. Dùng tăm bông nhúng vào dung dịch axit oxalic hoặc axit citric rồi chấm trực tiếp lên vết ố vàng trên sách. Sau đó lau sạch lại bằng nước, kẹp giấy thấm vào trang sách và phơi khô sách trong bóng râm.
Cách chữa sách bị cong hiệu quả
Với những ai là tín đồ yêu sách thì họ rất chú trọng đến việc bảo quản sách. Đặc biệt họ sẽ rất khắt khe trong việc giữ gìn góc sách hoặc trang sách không bị cong vênh. Có rất nhiều lý do khiến sách bị cong như sách bị ẩm, bị dính nước… Để xử lý tình trạng này có thể áp dụng một vài mẹo sau đây:
Hút ẩm cho sách: Dùng giấy vệ sinh hoặc khăn giấy trắng đặt vào từng trang sách đang bị ẩm. Cẩn thận gấp sách lại và đặt vật nặng lên bề mặt sách. Thường xuyên kiểm tra và thay mới giấy hút ẩm nếu tình trạng sách ẩm quá nặng.
Là phẳng sách: Nhiệt sẽ giúp làm phẳng sách nhanh chóng hơn. Tuy nhiên phương pháp này cần thực hiện kỹ lưỡng, nếu lần đầu là sách bạn nên lót một tấm vải mỏng lên trên bề mặt sách để khi thao tác sẽ được an toàn và không làm cháy sách.
Ngoài ra để phòng tránh tình trạng sách bị cong thì khi đọc sách không được mở sách quá 180 độ. Đối với những cuốn sách dày, chỉ nên giữ sách trong phạm vi từ 70-110 độ. Cách bảo quản sách tốt nhất đó là khi xếp sách lên kệ nên để sách ở vị trí nằm hoặc thẳng đứng vuông góc với kệ. Tránh đặt sách nằm nghiêng vì góc sách sẽ bị cong hoặc xoắn lên trên. Khi đọc sách, bạn nên đặt sách lên bàn. Còn nếu muốn nằm đọc sách thì hãy nằm sấp và đặt sách trên giường. Bạn nên tránh ôm sách khi đi ngủ vì sách sẽ dễ bị cong hoặc nhàu.
Làm thế nào khi phát hiện sách bị ẩm mốc, mối mọt ?
Nếu quyển sách yêu quý của bạn bị ẩm mốc thì cũng đừng quá lo lắng. Bạn hãy phơi sách dưới ánh nắng mặt trời để loại bỏ sự ẩm ướt. Nếu không có nắng bạn có thể tham khảo việc dùng bàn ủi. Tiếp đến dùng một chiếc cọ nhỏ hoặc miếng vải mỏng để làm sạch lớp bột mốc xuất hiện trên trang giấy. Cuối cùng hãy bọc bìa sách thật cẩn thận để bảo vệ sách tốt hơn.
Nếu trường hợp kệ sách có xuất hiện mối, mọt, gián bạn có thể sử dụng một trong những cách sau:
Treo túi long não trên kệ sách
Treo một túi long não nhỏ trên kệ sách để loại bỏ mối mọt. Nếu kệ sách lớn bạn cần phân bổ số lượng long não theo từng túi hợp lý. Mùi long não sẽ xua đuổi các loài mối mọt, côn trùng ra khỏi kệ sách của bạn hiệu quả.
Sử dụng long não giã nhuyễn
Dùng long não giã nhuyễn và trộn vào cồn 75 độ. Sau đó dùng một tờ giấy thấm vào hỗn hợp trên tầm 2-3 phút rồi đem đi phơi. Khi giấy khô, hãy kẹp những tờ giấy đó vào những cuốn sách cách đều nhau để xua đuổi côn trùng, mối mọt.
Tránh để sách bị mối mọt chung với các sách khác
Trong trường hợp sách bị mối mọt chung với những sách khác thì rất tiếc bạn phải đốt chúng đi hoặc mang vứt đi, tránh để tình trạng mối mọt lây lan nặng sang những quyển sách khác. Đây sẽ là cách bảo quản sách tốt nhất, tránh cho tình trạng mối mọt lan tràn khó kiểm soát.
Sách là tài sản quý giá và là kho tàng tri thức vô hạn cần được giữ gìn, bảo quản. Nếu bạn là một người yêu sách thì càng trân quý thêm việc lưu giữ sách. Hy vọng rằng những cách bảo quản sách hiệu quả trên đây của Mogi sẽ giúp bạn đọc có thêm nhiều giải pháp để bảo vệ sách toàn diện và giữ cho sách luôn bền đẹp như mới.
Xem thêm:
- 10+ Cách Tái Chế Chai Nhựa Thành Các Vật Gia Dụng Cực Đơn Giản
- 10 Ý Tưởng Sáng Tạo Từ Chai Nhựa Độc Đáo Nhất Năm 2023
- Top 22 Những Cuốn Sách Hay Về Kinh Doanh Mà Bạn Không Thể Bỏ Qua
