Trong ngành xây dựng, cốp pha là một thuật ngữ quen thuộc. Vậy cốp pha là gì? Cốp pha có chức năng ra sao? Hãy cùng Mogi tìm hiểu nhé!
Cốp pha là gì?
Cốp pha là gì? Theo cốp pha hay formwork được định nghĩa là được làm từ nhiều vật liệu khác nhau như cốp pha gỗ, sắt, nhôm… để tạo thành dạng khuôn đúc. Thời xưa, cốp pha tre, gỗ thường được con người sử dụng nhiều nhưng trong thời đại ngày nay, cốp pha thép, composite hay nhôm lại được ưa chuộng hơn vì ưu điểm tuổi thọ cao và độ tiện lợi.
Vai trò của cốp pha rất quan trọng, cốp pha giúp hệ bê tông cốt thép của công trình vững chãi, đây là một thiết bị không thể thiếu trong quá trình xây dựng.
>>> Xi Măng Đa Dụng Là Gì? Những Ứng Dụng Và Các Lưu Ý Khi Sử Dụng
Cấu tạo và chức năng của cốp pha là gì?
Để các bạn hiểu rõ hơn về định nghĩa cốp pha là gì, Mogi sẽ đem đến cho các bạn cấu tạo của cốp pha như thế nào và chức năng của cốp pha là gì nhé!
Cốp pha gồm 3 phần chính, gồm: ván mặt, sườn cứng và các phụ kiện. Trong đó, ván mặt là phần tiếp xúc trực tiếp với bê tông, có tác dụng định hình khối bê tông khi đóng rắn. Sườn cứng với chức năng chịu lực cho toàn bộ khối bê tông, liên kết với mặt ván. Và các phụ kiện có tác dụng kết dịnh bê tông đổ vào khuôn dính.
Cốp pha là gì có chức năng vô cùng quan trọng trong ngành xây dựng. Đó là phần khuôn để tạo ra các sản phẩm bê tông khác như cột kệ, cột tường, cột đỡ… Bên cạnh đó, cốp pha còn đảm bảo độ chắc chắn của bê tông trong quá trình thi công và ninh kết. Do đó, chất lượng của cốp pha càng cao thì chất lượng các sản phẩm về sau sẽ càng tốt.
Các yêu cầu về chất lượng kỹ thuật đối với cốp pha là gì?
Cốp pha được coi là có chất lượng tốt khi đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật sau:
- Độ kín: Cốp pha cần đặc biệt lưu ý về yếu tố này để khi bê tông được đổ vào sẽ không bị rò rỉ hay tràn vữa lỏng ra ngoài.
- Vị trí lắp đặt, hình dạng, kích thước: Tùy theo từng công trình mà hình dạng hay kích của cốp pha phải tính toán kỹ lưỡng.
- Trong quá trình ninh kết bê tông, cốp pha phải đảm bảo được độ vững chắc và có khả năng giữ nguyên hình dạng của sản phẩm.
Các loại cốp pha thường dùng hiện nay
Đã biết cốp pha là gì vậy trên thị trường hiện nay có bao nhiêu loại cốp pha. Đặc điểm của chúng ra sao? Và ứng dụng trên công trường của cốp pha là gì? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Cốp pha gỗ
Từ lâu, cốp pha gỗ đã xuất hiện trên thị trường và vẫn còn được sử dụng đến hiện nay. Tuy nhiên, cốp pha gỗ thường chỉ dùng tại các công trình nhỏ lẻ. Để tạo ra cốp pha gỗ, người ta ghép các tấm ván lại với nhau tùy theo kích thước, hình dạng mong muốn. Dù vậy, khi ra thành phẩm, cốp pha gỗ thường khiến bề mặt bê tông hạn chế về mặt thẩm mỹ.
>>> Bản vẽ xây dựng là gì? Có bao nhiêu loại? Cách sử dụng bản vẽ xây dựng
Cốt pha phủ phim
Cốp pha là gì? Cốp pha phủ phim được tạo ra từ bột gỗ và keo chuyên dụng, được ghép thành các tấm ván mỏng sau đó được phủ một lớp phim lên trên bề mặt. Cốp pha phủ phim có thể tái sử dụng, do đó có giá thành cao hơn so với cốp pha gỗ.
Cốp pha nhựa
Cốp pha nhựa được làm từ chất liệu composite, được sử dụng linh hoạt tại các công trình khác nhau. Dù giá thành cốp pha nhựa khá cao, nhưng đổi lại cốp pha nhựa có thể dùng được lâu dài, trọng lượng nhẹ, và rất bền.
Cốp pha nhôm
Cốp pha nhôm là loại cốp pha xây dựng được sử dụng vô cùng phổ biến nhờ ưu điểm nhẹ, bền, lắp đặt nhanh chóng, đơn giản, mang lại tính thẩm mỹ cao cho bề mặt bê tông. Do đó, việc đóng cốp pha được sử dụng nhiều tại các dự án có quy mô lớn.
>>> Bản vẽ kiến trúc là gì? Cách đọc bản vẽ kiến trúc trong xây dựng
Cốp pha sàn
Cốp pha sàn là loại cốp pha được sản xuất từ vật liệu tôn, có tác dụng thi công sàn, có độ dày ừ 0.9 mm – 1.1 mm.
Cốp pha cột vuông
Đúc các cột bê tông có hình dạng vuông hay chữ nhật là công dụng của cốp pha hộp vuông. Cốp pha cột giúp định hình dáng và kích thước cột bê tông, có ưu điểm có thể sử dụng lại nhiều lần, giá thành không cao và dễ dàng tháo lắp.
Cốp pha cột tròn
Ngoài cốp pha hộp vuông còn có hộp tròn, nghe tên hẳn là chúng ta cũng biết công dụng cốp pha là gì. Loại cốp pha này được sử dụng để định hình các loại cột bê tông tròn như trụ cầu đường.
Phân loại cốp pha
Cốp pha là gì ngoài các loại cốp pha kể trên? Theo đó, tùy theo kết cấu hay công nghệ thi công mà cốp pha được phân loại thành các nhóm như sau:
Theo kết cấu
Phân loại theo kết cấu, cốp pha là gì? Bao gồm: Cốp pha đáy nằm, loại cốp pha này có tác dụng tạo hình và chịu lực bê tông. Trong đó, cốp pha đáy nằm được chia làm các loại:
- Khuôn vòm có vỏ bê tông cốt thép;
- Cốp pha dầm bê tông cốt thép.
Ngoài ra, còn có loại cốp pha thành đứng có tác dụng chịu lực và tạo hình bê tông. Ngược lại với cốp pha đáy nằm, công dụng chịu lực bê tông của cốp pha thành đứng là chủ yếu.
Theo công nghệ thi công
Loại khuôn đúc định hình
Khuôn đúc định hình bao gồm các loại sau đây:
- Luân lưu: Loại cốp pha có thể tái sử dụng.
- Di động: Loại cốp pha khá giống với cốp pha luân lưu, tuy nhiên chỉ tháo dỡ 1 lần duy nhất. Trong đó, cốp pha di động gồm: cốp pha di động đứng và cốp pha di động ngang.
Loại cốp pha chuyên biệt
- Cốp pha gỗ xẻ truyền thống: Cốp pha gỗ không bền, dễ bị ảnh hưởng bởi tác động môi trường bên ngoài.
- Cốp pha hệ kết cấu thép cốt cứng: Đây là loại cốp pha dùng để định hình bê tông và sau khi định hình được bê tông thì chúng trở thành một phần của kết cấu bê tông.
- Cốp pha loại bê tông đúc sẵn: Trong đó, phần bê tông đúc sẵn là phần khuôn bê tông. Quá trình để tạp cốp pha là lắp ghét cột, dầm đúc sẵn và sàn đúc sẵn bán phần sau đó đổ bê tông dầm và sàn tại công trường.
>>>Xem thêm: Chi Phí Xây Nhà Cấp 4: Cách Tính Chi Phí Xây Dựng Và Yếu Tố Ảnh Hưởng
Loại cốp pha linh hoạt (fabric formwork)
Cốp pha linh hoạt hay fabric formwork là loại cốp pha dùng các tấm vải bạt hoặc màng cao su có trọng lượng nhẹ cũng như cường độ cao để tạo thành khuôn ván.
Quy trình đóng cốp pha trong công trình
Quy trình đóng cốp pha trong công trình được thực hiện qua các bước cụ thể dưới đây:
- Bước 1: Khảo sát công trường, dự toán các công cụ cần sử dụng cũng như tính toán diện tích.
- Bước 2: Tính toán tải trọng của cốp pha, sau đó lắp đặt hệ thống chống đỡ. Từ đó, kỹ sư có thể tính toán được số lượng giàn giáo, xà gồ cần sử dụng.
- Bước 3: Lắp đặt các tấm cốp pha dưới sự giám sát của người có chuyên môn.
- Bước 4: Sau khi lặp đặt hoàn thiện, nghiệm thu hệ thống chống đỡ và cốp pha.
- Bước 5: Thi công phần cốt thép của công trình trước khi đổ bê tông.
- Bước 6: Đổ bê tông.
Quy trình tháo dỡ cốp pha chuẩn kỹ thuật
Việc tháo dỡ cốp pha cần đảm bảo đúng thời điểm và các chú ý về tiêu chuẩn kỹ thuật. Cần tránh va chạm tác động mạnh có thể ảnh hưởng đến kết cấu bê tông. Theo đó, quy trình tháo dỡ cốp pha chuẩn kỹ thuật cần đảm bảo tháo dỡ lần lượt từng cột chống và cốp pha trong đó các cột chống an toàn cần giữ lại và khoảng cách giữa cách cột là 3m. Đặc biệt, không được tháo dỡ các phần cột chống hay đà giáo ở tấm sàn nằm dưới lớp đổ bê tông.
Khi nào nên tháo dỡ cốp pha?
Vậy thời điểm tháo dỡ cốp pha là gì? Cần đợi một khoảng thời gian bao lâu để tháo dỡ cốp pha? Khi bê tông đạt tới cường độ, tức là một độ lý tưởng hoặc khi đó bê tông đã chịu được trọng lượng của chính nó và các tải trọng liên quan khác thì cốp pha sẽ được tháo dỡ. Ví dụ, khi bê tông đạt cường độ lớn hơn 50^daN/cm² thì cốp pha có thể được tháo ra.
Tùy theo thiết kế công trình và các trường hợp khác như bê tông có kết cấu khác: công xôn, sê nô, ô văng thì cốp pha mới được tháo ra. Cụ thể:
- Bản dầm và vòm khẩu độ nhỏ hơn 2m: bê tông đạt cường độ 50% (khoảng 7) thì có thể tháo dỡ cốp pha.
- Bản dầm và vòm khẩu 2m-8m: bê tông đạt cường độ 70% ( khoảng 10 ngày).
- Bản dầm và vòm khẩu lớn hơn 8m: bê tông đạt cường độ 90%.
Bảo quản và lưu giữ cốp pha như thế nào?
- Giữa những lần đổ bê tông, phải tháo lắp và vệ sinh ván cốp pha. Có như vậy cốp pha mới bền và có thể tái sử dụng.
- Làm vệ sinh sạch sẽ và quét chất chống bám dính bê tông trên ván cốp pha sau khi sử dụng. Ván bị dính bê tông sẽ ảnh hưởng đến mặt thẩm mỹ sau khi hoàn thiện. Những mảng bê tông dính trên bề mặt ván sẽ gây trầy xước trong những lần sử dụng sau này.
- Sơn phủ 3 lớp chống thấm lên những nơi bị trầy xước bề mặt.
- Cất trữ cốp pha tại nơi tránh xa phương tiện máy móc hạng nặng, hoặc những công cụ sắc nhọn hay các loại xe công trường nhằm giảm nguy cơ bị tác động cho cốp pha.
- Bảo quan cốp pha trong mái che hoặc phủ vải tarpaulin chống thấm nước nhằm bảo vệ cốp pha mang vào công trường khỏi những tác động của môi trường cũng như điều kiện bên ngoài cho đến khi cốp pha được sử dụng.
Hy vọng rằng bài viết trên đã cung cấp cho các bạn một số thông tin cơ bản về cốp pha là gì? Ứng dụng của trên công trường của cốp pha là gì? Hãy cập nhật Mogi.vn thường xuyên để đón được các bài viết mới nhất về nhà đất, mẹo vặt khác trong cuộc sống nhé!
