Theo như phong tục từ xa xưa của ông cha ta, việc cúng đầy tháng cho em bé là điều rất quan trọng và không thể thiếu. Nghi lễ thể hiện lòng biết ơn và sự trân trọng các vị thần tiên đã đem đứa trẻ đến cho gia đình. Lễ cúng đầy tháng cho bé gái mới sinh cần chuẩn bị những lễ vật nào và nghi thức ra sao? Đây là điều mà mỗi bố mẹ mới sinh con luôn quan tâm. Bài viết dưới đây, Mogi sẽ chia sẻ với các ông bố bà mẹ các nghi thức và nguồn gốc về lễ đầy tháng con gái, hãy cùng Mogi tìm hiểu nhé!
Nguồn gốc lễ đầy tháng cho bé
Ở Việt Nam, lễ cúng đầy tháng cho bé gái ở miền Bắc hay miền Nam đều sẽ có câu chuyện khác nhau về nguồn gốc của lễ đầy tháng. Tuy nhiên, tất cả đều là những câu chuyện liên quan đến 12 Bà Mụ và 3 Đức ông. Những người đã nặn ra hình hài của đứa trẻ và gửi đến cho mỗi gia đình.
Mỗi đứa trẻ sinh ra đều do 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi Mụ Bà sẽ có trách nhiệm nặn ra một bộ phận cho đứa trẻ ví dụ như mắt, mũi, tay, chân, tóc… xấu hay đẹp đều do tay các Bà Mụ nặn ra.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn cách sắm lễ cúng rằm tháng 7 & Văn khấn chuẩn nhất
Ý nghĩa của lễ đầy tháng đối với bé
Lễ đầy tháng có ý nghĩa rất quan trọng trong phong tục của người Việt Nam. Khi bé sinh ra tròn một tháng tuổi thì gia đình sẽ tổ chức lễ đầy tháng. Nó còn có ý nghĩa tạ ơn trời đất, 12 Bà Mụ đã mang thành viên mới đến với gia đình. Và còn cám ơn Đức ông đã che chở, bảo vệ cho “mẹ tròn con vuông”.
Ngoài ra, đây cũng là dịp để gia đình khấn xin các vị thần cho những đứa trẻ sau này được khỏe mạnh, thông minh, may mắn trong cuộc sống. Bên cạnh đó, vào dịp này những đứa trẻ cũng được trình diện họ hàng nội ngoại với đầy sự yêu thương.
12 Bà Mụ (mẹ sanh) gồm có những ai?
Theo các sự tích xưa cũ về lễ cúng đầy tháng cho bé gái, 12 Bà Mụ là những thần linh giúp việc cho Ngọc Hoàng. Từng bà sẽ chịu trách nhiệm cho một việc trong sinh nở và giáo dục. Các Bà Mụ là:
| Bà Mụ | Nhiệm vụ |
| Bà Mụ Trần Tứ Nương | Trong coi việc sinh sản (chú sanh) |
| Bà Mụ Vạn Tứ Nương | Trong coi việc thăm nghén (chú thai) |
| Bà Mụ Lâm Cửu Nương | Trong coi việc thụ thai (thủ thai) |
| Bà Mụ Lưu Thất Nương | Trong coi việc nặn ra hình hài (chú nam nữ) |
| Bà Mụ Lâm Nhất Nương | Trong coi việc chăm dưỡng bào thai (an thai) |
| Bà Mụ Lý Đại Nương | Trong coi việc chuyển dạ (chuyển sanh) |
| Bà Mụ Hứa Đại Nương | Trong coi việc khai hoa, nở nhụy (hộ sản) |
| Bà Mụ Cao Tứ Nương | Trong coi việc ở cữ (dưỡng sanh) |
| Bà Mụ Tăng Ngũ Nương | Trong coi việc em bé sơ sinh (bảo tống) |
| Bà Mụ Mã Ngũ Nương | Trong coi việc ẵm bế trẻ nhỏ (tống tử) |
| Bàn Mụ Trúc Ngũ Nương | Trong coi việc giữ trẻ (bảo tử) |
| Bà Mụ Nguyễn Tam Nương | Trong coi, giám sát, chứng kiến việc sinh (giám sanh) |
Cách tính đầy tháng cho bé gái
Sau khi đã biết cúng đầy tháng cần những gì thì bố mẹ có thể quan tâm cách tính ngày đầy tháng cho con. Lễ cúng đầy tháng cho bé gái ngày nào? Thời xa xưa, ông bà ta thường có câu: “Gái sụt 2, trai sụt 1”. Nên tuỳ vào giới tính gái hay trai mà có cách tính ngày đầy tháng khác nhau.
Điều này có nghĩa là ngày đầy tháng theo lịch âm của các bé gái sẽ sớm hơn 2 ngày, còn ngày đầy tháng của bé trai sẽ sớm hơn 1 ngày.
Ví dụ: bé gái sinh ngày 23/02/2023 (âm lịch) thì ngày làm lễ cúng đầy tháng bé gái sẽ là ngày 21/03/2023. Tuy nhiên, hiện nay nhiều phụ huynh thường sử dụng lịch dương hơn, điều này vẫn không có vấn đề gì và vẫn có thể thực hiện tính ngày như lịch âm.
Sắm lễ cúng đầy tháng cho bé gái đầy đủ
Những cặp đôi vợ chồng trẻ mới sinh con đầu lòng, thường họ sẽ không biết chọn những lễ vật gì sao cho đầy đủ và ý nghĩa. Nên việc sắm lễ cúng đầy tháng cho bé gái có thể làm cho cha mẹ bối rối và mâm cúng đó được trang trí như thế nào, số lượng lễ vật bao nhiêu, hướng mâm theo hướng nào, bài văn tế cúng ra sao… Dưới đây là các cách cúng đầy tháng cho bé gái và lễ cúng đầy tháng cho bé gái cần những gì bố mẹ cần tham khảo.
Theo tín ngưỡng từ xưa, những em bé được sinh ra là do bà Chúa cùng 12 bà Mụ nặn ra. Trong đó, bà Chúa đóng vai trò quan trọng nhất, còn 12 bà Mụ sẽ có trách nhiệm nặn ra các bộ phân trên cơ thể em bé.
Do đó, trong lễ cùng đầy tháng cho bé gái, mâm cúng đầy tháng của bé nên có 12 chén chè trôi nước nhỏ, 1 chén chè trôi nước lớn, 12 chén cháo nhỏ, 1 tô cháo lớn, 12 chén xôi nhỏ cùng 1 chén xôi lớn.
Mâm cơm cúng đầy tháng bé gái
Trên mâm cơm cúng đầy tháng cho bé gái ngoài đồ cúng dành cho bà gia tiên, bàn thờ Phật, ông địa thì lễ vật còn bao gồm những món sau:
Món mặn
- 12 chén xôi nhỏ cùng 1 dĩa xôi lớn (xôi gấc hay xôi vò tùy thuộc từng vùng miền)
- 1 tô cháo lớn cùng 12 chén cháo nhỏ
- 1 dĩa thịt heo (thịt chân giò hay thịt heo quay đều được)
- 12 cái trứng vịt luộc (hay 12 đĩa bánh hỏi)
- 1 con gà luộc tréo cánh ngậm hoa hồng
Món ngọt
- 1 tô chè lớn cùng 12 chén chè nhỏ (có thể sử dụng chè trôi nước, chè đậu xanh đánh hay 1 chè hoa cao tùy theo vùng miền)
- 1 bình rượu lớn cùng 12 ly rượu
- 12 chén nước lọc
- 12 đĩa bánh kẹo các loại
- 1 đĩa ngũ quả và trầu cau
- Trà
Mâm cúng 12 Bà Mụ cho bé gái
Bố mẹ cần chuẩn bị một mâm cúng mụ cho bé gái bao gồm các lễ vật như sau:
- Vàng mã: các đôi hài, nén vàng, váy áo màu xanh.
- 12 miếng trầu têm cánh phượng, cau bổ làm tư.
- Đồ chơi của trẻ con.
- 1 dĩa cua tôm hấp chín hoặc có thể để sống
- Món mặn: Xôi, gà luộc, cơm, canh, rượu trắng.
- Kẹo bánh: Chia 12 phần và một phần nhiều hơn.
- Lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước lọc.
Mâm cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy
Ngoài mâm cúng mụ cho bé gái thì trên mâm cúng đầy tháng còn có lễ vật cúng Đức Ông. Đức Ông là các tiên sư có chức năng truyền dạy nghề nghiệp. Bao gồm các lễ vật sau:
Một bó hoa tươi (có thể lựa chọn hoa ly, hoa cát tường, hoa hồng,…)
- Bình hoa đẹp
- Nhang
- Đèn cầy
- Muối hạt và gạo
- Trầu cau (nên chọn tem trầu cánh phượng)
- Giấy tiền vàng mã
- Giấy dùng để cúng đầy tháng (gồm có mâm hài và những đồ cho bà chúa và bà mụ)
- Dĩa, chén, muỗng cùng 1 đôi đũa hoa
>>> Xem thêm: Lễ cúng đổ mái tầng 1 đặt ở đâu? Cách sắm lễ và văn khấn chi tiết
Cách bày trí mâm lễ cúng đầy tháng cho bé gái
Ông bà có câu “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, do đó, những lễ vật được sử dụng để bố trí một cách hài hòa, cân đối và ngay vị trí trung tâm của bàn thờ gia tiên. Đồng thời nên sắp xếp theo “Đông bình Tây quả”. Có nghĩa Đông là hướng đặt bình hoa còn phía Tây sẽ dâng lễ vật cúng bái.
Mâm lễ mặn được để phía trên cùng và mâm ngọt để ở dưới. Đặt mâm cúng ở phía trên đầu giường của bé rồi đốt nến để cúng bà Mụ. Sau khi hoàn thành việc đốt áo quần, vãng mã cho các bà Mụ, hãy phân phát kẹo và trái cây cho mọi người trong nhà. Chia sách vở, bút viết cho các bé nhỏ để lấy lộc. Giữ lại một vài món cho con mình. Người đứng ra đại diện làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái sẽ đọc văn khấn.
Nghi thức lễ cúng đầy tháng cho bé gái
Bài khấn cúng đầy tháng cho bé gái
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!
Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay, là ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt
Vợ chồng chúng con gồm có ……………… và…………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………………………
Chúng con đang ngụ tại ……………………………………………………………………………………………………..
Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………………………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nghi thức đặt tên
Sau khi thắp nhang khấn cúng lễ đầy tháng xong sẽ bắt đầu nghi thức đặt tên cho con. Người đứng ra cúng sẽ khấn với tổ tiên tên họ đầy đủ của bé mà bố mẹ và gia đình đã chọn sẵn, sau đó gieo 2 đồng tiền lên đĩa.
Nếu như trong đó có một đồng tiền úp và một đồng tiền ngửa thì đồng nghĩa với việc cái tên ba mẹ xin đặt cho con đã được tổ tiên chấp nhận. Nếu hai đồng tiền đều úp hoặc đều ngửa thì tên của con không được tổ tiên chấp nhận. Lúc này người cúng nên gieo lại quẻ. Sau ba lần gieo quẻ đều thất bại thì bố mẹ sẽ phải đặt lại tên khác cho bé.
>>> Xem thêm: Vị trí đặt bàn thờ trong nhà cấp 4: Cách bố trí hợp phong thủy
Nghi thức khai hoa (bắt miếng)
Sau nghi thức đặt tên, bố mẹ cần thực hiện thêm nghi thức khai hoa còn gọi là “bắt miếng” Đây là một phần quan trọng trong lễ cùng đầy tháng cho bé gái.
Em bé sẽ được đặt ở giữa bàn hoặc nằm trong nôi bên cạnh mâm cúng đầy tháng. Người cúng sẽ rót trà và thắp hương sau đó bồng đứa trẻ trên một tay, tay kia cầm một nhánh hoa quơ qua, quơ lại trên miệng bé và nói những lời hay ý đẹp như sau: “Mở miệng ra cho có hoa, có bông. Mở miệng ra cho người thương, kẻ nhớ. Mở miệng ra cho có tiền, có bạc. Mở miệng ra cho làng xóm yêu quý…”
Buổi lễ cúng đầy tháng cho bé gái kết thúc sau khi trải qua các nghi thức, những người thân trong gia đình, họ hàng nội ngoại sẽ cùng nhau ăn uống sum vầy và gửi những lời chúc tốt đẹp, may mắn đồng thời lì xì cho em bé nhằm chúc bé nhanh ăn chóng lớn.
Những lưu ý khi làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái
- Những lưu ý khi làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái
- Theo quan niệm từ xa xưa của ông cha ta, thứ tự trên mâm cúng phải được sắp xếp đúng cách “Đông bình, Tây quả” có ý nghĩa là bình hoa phải đặt ở phía Đông, còn phía Tây đặt lễ vật cúng.
- Gia đình thường làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều.
- Mâm ngũ quả phải là 5 loại quả khác nhau, có màu sắc đẹp và không bị hư. Lựa chọn hoa nên là hoa cát tường hay hoa ly vì chúng đều mang nhiều ý nghĩa tốt lành.
- Xôi gấc là đồ cúng nên lựa chọn cho lễ cúng đầy tháng bé gái. Với mong muốn về cuộc đời của em bé sẽ đỏ mệnh và nhiều may mắn. Còn chè để cúng đầy tháng cho em bé thì có thể lựa chọn chè trôi nước. Điều này thể hiện mong muốn con luôn khỏe khoắn, bình yên.
Hy vọng bài viết trên đây của Mogi về lễ cúng đầy tháng cho bé gái chi tiết và đầy đủ nhất sẽ giúp cho các bố mẹ biết cách tổ chức thật sự chu đáo và trọn vẹn nhất. Chúc cho bé nhỏ của gia đình luôn phát triển khỏe mạnh, thông minh và xinh đẹp nhất.
Tham khảo thêm:
- Cúng tam tai chuẩn bị những gì? Cúng tam tai vào ngày nào mới tốt?
- Văn Khấn, Mâm Cúng Cô Hồn Mùng 2 Và 16 Hàng Tháng Chi Tiết Nhất
- Bài Cúng Thôi Nôi Cho Bé Trai & Bé Gái – Bày Lễ Cúng Thôi Nôi Đầy Đủ
