Nhiều người dân sở hữu đất trồng cây lâu năm thường có nhu cầu xây dựng nhà ở trên chính mảnh đất của mình. Tuy nhiên, việc xây dựng nhà trên đất không đúng mục đích có thể dẫn đến những hệ lụy pháp lý khôn lường. Vậy, liệu đất trồng cây lâu năm có được xây nhà không, các thủ tục cần thiết là gì? Hãy cùng Mogi tìm hiểu chi tiết qua bài viết bên dưới.
Đất trồng cây lâu năm là gì?
Đất trồng cây lâu năm có được xây nhà không là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm khi có ý định sử dụng loại đất này để làm nơi ở hoặc đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật hiện hành, việc xây dựng nhà trên loại đất này cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định về mục đích sử dụng đất. Dưới đây là những thông tin mới nhất bạn cần biết.
Theo quy định mới nhất tại Luật Đất đai 2024, đất trồng cây lâu năm thuộc nhóm đất nông nghiệp và được sử dụng vào mục đích trồng các loại cây có thời gian sinh trưởng dài, thu hoạch nhiều năm mà không cần trồng lại thường xuyên.

Cụ thể hơn, đất trồng cây lâu năm là phần diện tích đất chuyên dùng để trồng các loại cây sau:
- Cây công nghiệp lâu năm: Bao gồm cây cao su, chè, ca cao, điều, cà phê, hồ tiêu, dừa,…
- Cây ăn quả lâu năm: Ví dụ như cây bưởi, cam, chôm chôm, mận, mơ, măng cụt, sầu riêng, xoài, vải, nhãn,…
- Cây dược liệu lâu năm: Điển hình là long não, sâm, hồi, quế, đỗ trọng.
- Các loại cây lâu năm khác: Như keo, xà cừ, hoa sữa, cây xoan, bạch đàn, bụt mọc, lộc vừng…
Đất trồng cây lâu năm là phần diện tích đất chuyên trồng các loại cây công nghiệp, cây ăn quả, cây lâu năm khác, cả trong và ngoài khu vực dân cư. Đặc điểm chung của các loại cây này là có thời gian sinh trưởng trên một năm mới được thu hoạch sản phẩm, và đất này cũng bao gồm đất vườn ươm cây giống nông nghiệp lâu năm.
Xem thêm: Lời Khuyên Của Chuyên Gia: Nên Mua Nhà Có Sổ Đỏ Hay Sổ Hồng?
Liệu đất trồng cây lâu năm có được xây nhà không?
Đất trồng cây lâu năm thuộc nhóm đất nông nghiệp và phải được sử dụng đúng mục đích. Vì vậy, việc xây dựng nhà ở trên loại đất này không được phép nếu chưa thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất ở.

Theo Điều 121 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất phải sử dụng đúng mục đích ghi trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, đất trồng cây lâu năm không được phép xây dựng nhà ở. Trường hợp muốn xây dựng nhà ở trên đất trồng cây lâu năm, người sử dụng đất phải thực hiện thủ tục xin phép chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận .

Theo khoản 1 Điều 5 và khoản 1 Điều 147 của Luật Đất đai năm 2024, người sử dụng đất có trách nhiệm sử dụng đất đúng với mục đích đã được ghi trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt. Đồng thời, người sử dụng đất phải tuân thủ các quy định về ranh giới thửa đất, chỉ giới xây dựng, bảo vệ công trình công cộng và các quy định liên quan đến bảo vệ môi trường và an toàn đất đai.
Đất trồng cây lâu năm thuộc nhóm đất nông nghiệp theo Điều 11 Luật Đất đai 2024, do đó không được phép sử dụng để xây dựng nhà ở. Việc xây dựng nhà trên đất này chỉ hợp pháp khi người sử dụng đất hoàn thành thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở.
Để xây dựng nhà ở trên đất trồng cây lâu năm, người sử dụng đất phải thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở (đất thổ cư). Theo khoản 3 Điều 63 của Luật Đất đai 2024, thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân thuộc về Ủy ban nhân dân cấp huyện. Việc chuyển mục đích phải căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất và nhu cầu thực tế sử dụng của người dân.
Thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Để chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm sang đất ở, người sử dụng đất cần:
-
Nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất tại cơ quan tài nguyên và môi trường cấp huyện hoặc cấp tỉnh, tùy theo trường hợp cụ thể.
-
Thực hiện nghĩa vụ tài chính, bao gồm nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
-
Chờ quyết định chấp thuận từ cơ quan có thẩm quyền. Chỉ sau khi có quyết định này, người sử dụng đất mới được phép xây dựng nhà ở trên phần đất đã được chuyển đổi mục đích sử dụng.
Các mức vi phạm và hình thức xử lý
Tùy thuộc vào diện tích đất vi phạm và vị trí địa lý (cấp xã hay phường, thị trấn), mức phạt sẽ khác nhau.
Diện tích vi phạm |
Mức phạt (nếu thuộc cấp xã) |
Mức phạt (nếu thuộc phường, thị trấn) |
Dưới 0,02 héc ta |
10 – 20 triệu đồng |
20 – 40 triệu đồng |
Từ 0,02 héc ta đến dưới 0,05 héc ta |
20 – 50 triệu đồng |
40 – 100 triệu đồng |
Từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta |
50 – 100 triệu đồng |
100 – 200 triệu đồng |
Từ 0,1 héc ta đến dưới 0,5 héc ta |
100 – 150 triệu đồng |
200 – 300 triệu đồng |
Từ 0,5 héc ta trở lên |
150 – 200 triệu đồng |
300 – 400 triệu đồng |

Ngoài việc bị phạt tiền theo các mức quy định, hộ gia đình, cá nhân vi phạm về việc xây dựng trái phép trên đất trồng cây lâu năm còn phải chịu trách nhiệm:
- Bị buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm xảy ra. Điều này nghĩa là phải phá bỏ công trình xây dựng không đúng quy định và trả lại hiện trạng đất như trước khi vi phạm.
- Bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm. Số lợi này là giá trị mà người vi phạm thu được từ việc sử dụng đất sai mục đích hoặc xây dựng trái phép.
Những quy định này nhằm tăng tính răn đe và đảm bảo việc chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về sử dụng đất đai.
Lời kết
Như vậy, bài viết đã giải đáp chi tiết thắc mắc đất trồng cây lâu năm có được xây nhà không. Việc tự ý xây dựng nhà trên đất trồng cây lâu năm có thể dẫn đến hậu quả pháp lý như bị xử phạt hành chính và buộc tháo dỡ công trình. Do đó, người dân cần nắm rõ các quy định để tránh những rủi ro không đáng có. Nếu cảm thấy bài viết của Mogi.vn hữu ích, hãy thường xuyên ghé thăm website để cập nhật thêm nhiều thông tin khác nhé.
Nguồn thông tin: Tổng hợp
Có thể bạn quan tâm:
- Đất 50 năm là gì? Có nên mua đất 50 năm không?
- Sổ hồng công chứng vi bằng là gì? Có nên mua nhà công chứng vi bằng?
- Những Mảnh Đất Không Nên Mua: Dựa Theo Phong Thủy Và Cách Hóa Giải
- Kinh Nghiệm Mua Đất Từ A-Z Người Mới Đầu Tư Không Thể Bỏ Qua