Sông Bạch Đằng là một trong những nơi có dấu ấn lịch sử quan trọng và để lại ấn tượng sâu đậm cho đến thế hệ ngày nay. Nơi đây đã ghi lại nhiều chiến công lịch sử hiển hách của thời ông cha ta. Ngoài ra, Sông Bạch Đằng cũng là địa điểm đã được nhà nước vinh danh trong nền văn hoá và lịch sử nước nhà. Vậy bạn đã biết sông Bạch Đằng ở đâu chưa? Cùng Mogi.vn tìm hiểu về vị trí địa lý và khai phá vẻ đẹp lịch sử thông qua bài viết này nhé!
Khái quát về sông Bạch Đằng
Sông Bạch Đằng là nơi diễn ra nhiều trận thủy chiến quan trọng, đặc biệt là các chiến thắng vang dội của quân dân Việt Nam trước quân xâm lược phương Bắc. Do đó để làm rõ hơn sông Bạch Đằng ở đâu ta cần tìm hiểu về những đặc điểm vị trí của con sông và lịch sử qua nội dung sau:
Vị trí sông Bạch Đằng ở đâu?
Sông Bạch Đằng (hay còn gọi là Bạch Đằng Giang – sông rừng) hiện gọi là sông Đá Bạch. Đây là một con sông chảy ngang thị xã Quảng Yên (tỉnh Quảng Ninh) và huyện Thủy Nguyên (tỉnh Hải Phòng). Điểm đầu của sông là phà rừng, bắt đầu từ ranh giới Hải Phòng và Quảng Ninh, còn điểm cuối là cửa Nam Triệu. Con sông có chiều dài 32km cùng với hệ thống sông ngòi dày đặc và địa hình núi non hiểm trở, nơi đây được cho là rất thuận lợi cho việc bố trí phòng thủ Quốc gia.
Sông Bạch Đằng hiện là đường thủy tốt nhất để đi vào thủ đô Hà Nội (thành Thăng Long ngày xưa) từ miền nam của Trung Quốc. Ngày nay, các loại tàu thuyền có tải trọng khoảng từ 300 – 400 tấn được tham gia vận tải được mùa trên sông.
Cách di chuyển đến sông Bạch Đằng
Sông Bạch Đằng thuộc thôn Tràng Kênh, xã Minh Đức, huyện Thủy Nguyên, tỉnh Hải Phòng và cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng 20km về hướng Đông Bắc. Về khoảng cách, nơi đây cách thủ đô Hà Nội khoảng 124km về phía Đông.
Để di chuyển đến sông bạch Đằng, bạn có thể lựa chọn và sử dụng một trong những phương tiện sau đây:
- Ô tô hoặc xe máy: Từ trung tâm thủ đô Hà Nội, bạn đi theo Quốc lộ 5 về hướng Hải Phòng. Sau đó, tiếp tục theo Quốc lộ 10 về phía Quảng Yên, Quảng Ninh. Sông Bạch Đằng nằm ở ranh giới giữa Hải Phòng và Quảng Ninh. Tuỳ thuộc vào tình hình giao thông, sẽ mất khoảng 2,5 – 3 giờ để bạn có thể đến được vị trí của con sông.
- Xe khách: Bạn có thể sử dụng phương tiện xe khách từ các bến xe lớn ở Hà Nội như bến xe Gia Lâm hoặc bến xe Nước Ngầm, đi Hải Phòng hoặc Quảng Ninh. Sau đó, bạn có thể di chuyển bằng xe ôm hoặc taxi đến khu vực sông Bạch Đằng. Tương tự như đi ô tô, thời gian di chuyển bằng xe khách cũng khoảng 3 giờ.
- Tàu hỏa: Ngoài ra, tàu hỏa cũng là phương tiện được sử dụng phổ biến. Bạn có thể đi từ Ga Hà Nội đến Ga Hải Phòng. Từ Hải Phòng, bạn tiếp tục di chuyển bằng xe buýt, xe máy hoặc taxi đến khu vực sông Bạch Đằng. Tuỳ thuộc vào loại tàu mà bạn chọn, cũng sẽ mất khoảng 2,5 – 3 giờ để đến địa điểm.
Lịch sử sông Bạch Đằng
Về lịch sử con sông Bạch Đằng, nơi đây gắn liền với 3 trận thủy chiến nổi tiếng tự hào tinh thần dân tộc tiêu biểu như:
- Chiến thắng sông Bạch Đằng lần 1 năm 938
Đây là trận đánh của tướng Ngô Quyền đã đập tan âm mưu xâm lược của quân Nam Hán (Trong trận này đã giết chết tướng chỉ huy là Hoàng Tháo, con của vua Nam Hán).
- Chiến thắng sông Bạch Đằng lần 2 năm 981
Chiến thắng Bạch Đằng lần 2 gắn với tên tuổi của nhà cầm quân tài ba vua Lê Hoàn (tức ông Lê Đại Hành sinh năm 941). Dưới sự chỉ huy tài ba của Lê Đại Hành, trận chiến này là nhằm chống lại bành trướng xâm lược của nhà Tống, quân dân Đại Cồ Việt đã có chiến thắng vang dội trước đại quân Tống hùng mạnh.
- Chiến thắng sông Bạch Đằng lần 3 năm 1288
Cuối cùng, đây là chiến thắng vẻ vang của quân dân Đại Việt do Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo và Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông cùng với vua Trần Nhân Tông chỉ huy trước quân xâm lược Nguyên Mông. Bên cạnh đó, đại thắng trên sông Bạch Đằng lần 3 được xem là trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam, và là thắng lợi tiêu biểu nhất của Đại Việt trong ba cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên.
Các di tích dọc sông Bạch Đằng
Ngày nay, trên sông Bạch Đằng dù đã trải qua nhiều năm lịch sử, song các dấu tích của những trận chiến năm xưa vẫn còn hiện hữu. Có thể kể đến một số di tích dọc theo sông Bạch Đằng như:
Bãi cọc Yên Giang
Bãi cọc Yên Giang có vị trí nằm ở cửa sông Chanh, thị xã Quảng Yên ở tỉnh Quảng Ninh với chiều dài khoảng 118m và chiều rộng 20m, được phát hiện khi người dân Yên Giang đang đào lấp đê ở những năm 1983. Hầu hết, số cọc tìm thấy ở khu vực này được làm bằng cây lim hoặc táu vẫn còn nguyên vỏ và có chiều dài từ 2,6m – 2,8m, với phần cọc được vót đẽo nhọn để cắm xuống lòng sông khoảng 1m. Cho đến ngày nay, bãi cọc Yên Giang đã được khoanh vùng bảo vệ và được quảng bá, giới thiệu đến nhiều nơi trên khắp đất nước.
Bãi cọc đồng Vạn Muối
Bãi cọc Vạn Muối sông Bạch Đằng nằm ở cửa sông Rút thuộc phường Nam Hoà, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Trong quá trình canh tác và nuôi trồng tại đây vào năm 2005, người dân đã phát hiện thấy rất nhiều cọc gỗ được cắm đứng và cắm xiên ở khu vực đồng Vạn Muối. Theo như quan sát và nghiên cứu thì cọc có đường kính khoảng từ 7 – 10cm, loại cọc to nhất có đường kính lên đến 22cm và được cắm theo nhiều thế rất nguy hiểm.
Ngoài ra, có một số cọc ở Vạn Muối đã được đưa về trưng bày trong Bảo tàng ở sông Bạch Đằng.
Bãi cọc đồng Má Ngựa
Bãi cọc Má Ngựa có vị trí cách bãi cọc Vạn Muối khoảng 1km, nằm tại sông Kênh thuộc khu Hưng Học, phường Nam Hoà, thị xã Quảng Yên. Khu vực nơi đây có diện tích rộng lớn đến 2100m2 và trải dài khoảng 70m theo chiều Đông Tây, rộng 30m theo chiều Bắc Nam. Được biết, kích thước và mật độ phân bố cọc ở đây không đồng đều và có phần đặc biệt khi cắm thành dãy và theo cùng một hướng với các nguyên liệu đa dạng như: hoàng linh, chò nâu, lim, giẻ đỏ,…
Đền Trần Hưng Đạo
Đền Trần Hưng Đạo nằm toạ lạc bên bờ sông Bạch Đằng thuộc địa phận xã Yên Giang, huyện Yên Hưng, Quảng Ninh. Trước đây, Đền được xây dựng ở khu hậu đồng, cách đền ngày nay khoảng 1000m về hướng Đông, cho đến năm 1936 mới chuyển về vị trí hiện nay.
Ngôi đền có kiến trúc theo kiểu chữ “đinh”, gồm 3 gian tiền đường, 2 gian bái đường và 1 gian hậu cung. Một số hiện vật quý còn được giữ lại trong đền là những câu đối ca ngợi công lao của Trần Hưng Đạo, những kiệu bát cống được chạm trổ, điêu khắc tỉ mỉ và 4 đạo sắc của các vua triều Nguyễn phong cho các chủ nhân tại đền Trần Hưng Đạo.
Miếu Vua Bà
Miếu Vua Bà thuộc xã Yên Giang, huyện Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh và được Bộ Văn hoá Thông tin cấp bằng công nhận là di tích lịch sử cùng với đền Trần Hưng Đạo (số 100 VH/QĐ ngày 21/1/1990) bổ sung cho di tích sông Bạch Đằng. Miếu được xây dựng trên đất cổ từ thời Trần, nằm ngay cạnh bến đò cũ ngày xưa và đã qua nhiều lần trùng tu. Ngoài ra, lễ hội đền Trần Hưng Đạo và miếu Vua Bà được diễn ra hằng năm cùng ngày 8 tháng 3 âm lịch.
Tương truyền rằng trong chuyến đi thị sát địa hình để chuẩn bị cho chiến trường, Trần Hưng Đạo đi qua bến đò đã gặp một cụ bà bán nước và hỏi thăm về vùng đất này. Bà cụ này là người đã cung cấp cho Trần Hưng Đạo lịch triều con nước, địa thế dòng sông và chỉ cho chiến thuật hoả công để ông đánh giặc. Sau khi thắng trận, Trần Hưng Đạo đã quay lại bến đò để tìm bà cụ nhưng lại không thấy nữa. Về sau, ông đã xin vua Trần phong sắc cho bà cụ là “Vua Bà” và lập đền thờ tại đây.
Một số điểm tham quan tại khu vực Bạch Đằng giang
Khu vực sông Bạch Đằng là một quần thể di tích có diện tích khá lớn với nhiều công trình tâm linh, nhà trưng bày mang ý nghĩa lịch sử. Chính vì thế, khi đến Bạch Đằng Giang bạn không nên bỏ qua các điểm tham quan sau đây:
Vườn cuội cổ và Trụ Chiến Thắng
Nằm trong khu di tích Bạch Đằng Giang là một vườn cuội có tuổi đời triệu năm tuổi, trung tâm là trụ chiến thắng được chế tác từ đá hồng ngọc nguyên khối được lấy từ mỏ đá gốc Nam Trường Sơn. Trụ đá Chiến Thắng sẽ có 4 mặt chữ nhật, cao 5,5m mặt cắt ngang 1,5m2, nặng khoảng 100 tấn, trên mặt có khắc nổi 108 chữ tương ứng với 72 thiên can và 36 vị địa chi.
Đền thờ Đức Vương Ngô Quyền
Nhằm tưởng nhớ đến công ơn của Đức vương Ngô Quyền cùng quan quân tướng sĩ trong trận chiến chống quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, Đền thờ Đức Vương Ngô Quyền được xây dựng vào năm 2011 với diện tích hơn 5000m2 mang đậm chất kiến trúc đền chùa miền Bắc.
Ngôi đền được làm từ gỗ lim kiểu chữ Đinh gồm 5 gian tiền tế và 3 gian hậu cung. Trong khu vực cung cấm sẽ là nơi thờ tượng Đức Vương Ngô Quyền được lấy nguyên mẫu từ tượng cổ tại đền Lương Xâm. Hai bên thờ quan văn quan võ, còn ở giữa thờ công đồng gia tiên, quan quân tướng sĩ uy nghi và trang trọng. Công trình còn được chạm trổ rồng phượng cầu kỳ là sản phẩm từ bàn tay tài hoa của những người thợ tài hoa đến từ Hải Dương, Ninh Bình, Nam Định, Thanh Hóa…
Đền Tràng Kênh Vọng Đế thờ vua Lê Đại Hành
Nằm trong khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang không thể không ghé qua Đền thờ Lê Đại Hành đại đế, người đã có công rất lớn đánh đuổi quân Tống trong chiến thắng Bạch Đằng lần thứ 2.
Ngôi đền được xây dựng vào năm 2009 có 3 gian tiền tế, 1 gian hậu cung bằng gỗ lim xanh. Trong hậu cung đền thờ tượng Đức Ngài Lê Đại Hành được bằng đồng, dát vàng cao 1m76 nặng 1,2 tấn. Bên tả thờ vương phụ, vương mẫu và ở ban công đồng gia tiên, còn bên là hữu thờ thái hậu Dương Vân Nga. Còn ba gian tiền tế thờ công đồng tướng sĩ, chư vị quan văn và quan võ.
Đặc biệt trước cổng đền còn có nhánh cây đa hơn ngàn năm tuổi, tương truyền nơi này trước khi đánh quân Mông Nguyên năm 1288, Đức Thánh Trần đã lập lên đền tế lễ và cầu Đức vương Ngô Quyền và Lê Đại Hành đại để uy linh tiếp sức.
Linh từ tràng kênh thờ Trần Quốc Tuấn
Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, vị chủ tướng đã có công đánh thắng được quân xâm lược Nguyên Mông ở trận chiến trên sông Bạch Đằng lần thứ 3 năm 1288. Linh từ tràng Kênh được khởi công xây dựng từ năm 2008 đúng dịp kỷ niệm 800 năm ngày sinh của Đại vương Trần Quốc Tuấn với những điểm nhấn đặc biệt nằm trong kiến trúc.
Với cổng tam quan cao 10m được tạc từ đá liền khối với hoa văn cực kỳ tinh xảo của nền văn hóa Đông A. Linh từ được xây dựng bằng gỗ lim với 3 gian tiền tế và có 1 gian hậu cung. Bên trong là thờ tượng đức thánh Trần uy nghiệm tại gian hậu cung và hai bên thờ công đồng gia tiên cùng với nhị vị Vương cô.
Hàng năm vào những ngày 14,15/1 – lễ khai ấn Đức thánh Trần, ngày 20/8 âm lịch – ngày giỗ Ngài và ngày 14 tháng chạp là các ngày khánh tân linh từ, ở đây lại tổ chức đại lễ thu hút rất đông đảo người dân về dự hội.
Trúc lâm tự Tràng Kênh
Đây là ngôi chùa nằm trên đỉnh núi Phượng Hoàng tại khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang, được xây dựng mô phỏng theo Chùa Đồng – Yên Tử với rất nhiều tượng Phật và 18 vị La Hán. Chùa Bạch Đằng Giang còn được gọi là Trúc lâm tự Tràng Kênh, nơi du khách có thể bày được tỏ lòng thành kính với Phật Tổ Như Lai và đặc biệt là Phật Hoàng Trần Nhân Tông người sáng lập lên thiền phái Trúc Lâm.
Đền thờ thánh mẫu Tràng Kênh
Trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt đây là một nét văn hóa đặc sắc mang ý nghĩa tôn thờ quyền năng sinh sôi và che chở của Thánh Mẫu. Bởi vậy trong khu di tích Bạch Đằng Giang, Mẫu đệ Tam thoải phủ, đền thờ Mẫu Tràng Kênh thờ Mẫu đệ Nhất thượng Thiên, Mẫu đệ Nhị thượng ngàn cùng những hương án và pho tượng thờ tự Ngũ vị tôn ông, Mẫu Sơn Trang, Đức Nam Hải thần vương và tam vị ông Hoàng,…
Đền thờ chủ tịch Hồ Chí Minh
Một công trình kiến trúc bạn không nên bỏ qua khi đã đến tham quan sông Bạch Đằng chính là đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh được xây dựng ngày 2/9/2015 và khánh thành vào 12/12/2015. Ngôi đền có kiến trúc theo kiểu chữ Đinh, chồng diêm và gác nóc. Hai tầng mái được thiết kế theo hình tượng đóa sen hồng, biểu trưng đến nét tinh hoa của dân tộc Việt Nam.
Hai bên cổng đền thờ Hồ Chí Minh còn có khắc thêm câu đối “Đoàn kết đoàn kết, đại đoàn kết – Thành công, thành công, đại thành công” là những chân lý vĩnh hằng mà Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho dân tộc.
Khu bảo tàng lịch sử chiến thắng sông Bạch Đằng
Nơi đây lưu giữ và trưng bày rất nhiều hiện vật, tài liệu chi tiết về những trận chiến lừng lẫy trên sông Bạch Đằng khi xưa. Ngoài ra còn có những di tích khảo cổ đồ gốm thời nhà Lê, nhà Trần cũng được tìm thấy và lưu giữ nguyên trạng ở tại đây.
Quảng trường Chiến Thắng – Bạch Đằng Giang
Quảng trường được xây nổi ở trên sông Bạch Đằng với diện tích hơn 2000m2. Nơi đây đặt 3 bức tượng đồng uy nghiêm của 3 vị anh hùng dân tộc đó là Ngô Quyền, Lê Đại Hành và Trần Hưng Đạo. Đây là một trong những công trình có biểu tượng của khu di tích Bạch Đằng Giang, là sự hòa quyện giữa Thiên – Địa – Nhân mang đến sự hào khí Bạch Đằng Giang đầy sự tự hào của dân tộc.
Nhà trưng bày mô hình Bãi cọc trên sông Bạch Đằng
Đây là khu vực nằm ngay ngay sát ở quảng trường Chiến Thắng, nhằm tái hiện lại hàng trăm khối trụ cổ lớn, nhỏ vươn lên trên mặt sông, là biểu tượng ghi dấu cột mốc chiến thắng hiển hách trong 3 lần đánh quân xâm lược trên sông Bạch Đằng.
Ngoài ra, khu vực khảo cổ bãi cọc tại nhà Trần nằm ở cánh đồng Cao Quỳ thuộc xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên. Công trường khảo cổ học sẽ rộng 950m2 gồm có 3 hố khai quật, được xác định là bãi cọc có quy mô lớn liên quan đến chiến trường trên sông Bạch Đằng năm 1288 chống quân Nguyên Mông của nhà Trần.
Lời kết
Bài viết trên là những chia sẻ về Sông Bạch Đằng ở đâu và những di tích lịch sử nổi tiếng mà Mogi.vn muốn cung cấp cho bạn. Hy vọng với thông tin hữu ích này có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về những nơi có dấu ấn quan trọng của văn hoá và lịch sử nước nhà. Do đó, đừng quên truy cập vào website Mogi.vn thường xuyên để theo dõi thêm nhiều thông tin thú vị về phong thủy, nhà đất, mẹo vặt cuộc sống,… bạn nhé!
Xem thêm:
