Không phủ nhận rằng luật đất đai mang đến những lợi ích đối với việc thi hành những vấn đề liên quan đến đất đai. Tuy nhiên thì bên cạnh đó lỗ hổng trong luật đất đai mới nhất lại khiến cho nhiều người cảm thấy rằng thực sự gây khó khăn cho vấn đề quản lý đất đai. Và điều đáng nói chính là những lỗ hổng đó lại ngày càng được nới rộng ra hơn.
3 lỗ hổng ngày càng bị nới rộng hơn trong luật đất đai
Theo như chia sẻ của giáo sư Đặng Hùng Võ (Nguyên thứ trưởng của Bộ tài nguyên và Môi trường) cho hay thì việc vận hành luật đất đau 2013 cũng với các chính sách đất đai đang bộc lộ ra những lỗ hổng gây nhiều bất lợi cho nhà nước. Tuy nhiên thì điều đáng nói chính là những lỗ hổng đó không được thu hẹp lại hay giải quyết ma lại ngày càng bị nới rộng ra hơn.
Lỗ hổng thứ nhất – khó khăn khi vận hành chế độ công hữu
Theo như ông Võ chia sẻ thì lỗ hổng đầu tiên trong vấn đề thi hành luật đất đai chính là gặp khó khăn trong vận dụng chế độ công hữu đất đai trong cơ chế thị trường hiện nay của nhà nước ta. Theo như ông nhận định thêm rằng tuy việc sở hữu đất là sự công hữu nhưng phải công nhận rằng vận hành quyền sử dụng đất trên thị trường đó hiện nay rất trừu tượng, giá quyền không rõ ràng, khó hiểu và thậm chí lệch rất nhiều so với giá trị thực của mảnh đất đó.
Lỗ hổng thứ hai – Vấn đề về thu hồi đất và bồi thường tái định cư
Một lỗ hổng tiếp theo trong luật đất đai mà chúng ta có thể thất chính là việc thu hồi đất cũng như bồi thường tái định của nhà nước dành cho người dân. Lý giải cụ thể hơn cho vấn đề này, ông Võ cũng cho hay cơ chế thu hồi đất và bồi thường tái định cư đã được xác lập từ năm 1987 nhưng bồi thường hay hỗ trợ tái định cư thì lại chưa có bất cứ chính sách nào trong gia đoạn đó cả. Đến năm 1993 thì bắt đầu áp dụng cơ chế thu hồi đất trong trường hợp thật cần thiết để sử dụng cho mục đích quốc phòng – an ninh vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng. Tuy cơ chế thu hồi đất đó dựa trên tiêu chí rất đẹp nhưng khi thực hiện lại không đúng và bị lệch lạc.
Ông cũng chỉ ra rằng đến năm 2003 thì các quy định về thu hồi, bồi thường tái định cư đã rõ ràng và rành mạch hơn về việc công bố về mục đích thu hồi đất. Từ đó đã có thể xác định được các tiêu chi thu hồi đất để phục vụ cho lợi ích quốc phòng an ninh chứ không thể nào thu hồi đất để kinh doanh mà lại nói rằng đó là đất quốc phòng được.
Tuy nhiên thì đến năm 2013 thì luật về đất đai lại nghiêng về phương án nhà nước thu hồi đất nhiều hơn. Mà trong khi đó kinh nghiệm đền bù không có nhiều. Và trên thực tế đã cho thấy rằng những dự án mà nhà nước thực hiện thu hồi bị khiếu kiện khá nhiều. Những dự án do các nhà đầu tư thực hiện thương thảo thì lại chỉ đạt 70 – 80%, và còn lại do người dân đưa ra mức giá cao ngất ngưởng nên nhiều nhà đầu tư không chịu được “tải”. Và ông cho rằng luật này chưa thể giải quyết được với những dự án treo.
Lỗ hổng thứ ba – cơ chế quyết định hành chính và phát sinh ra tiền
Lỗ hổng thứ ba được ông Võ đưa ra liên quan đến cơ chế quyết định hành chính phát sinh ra tiền. Theo như quy định này trong luật đất đai thì có thể chuyển từ đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp và từ phi nông nghiệp lên thổ cư sẽ sinh ra rất nhiều tiền. Diện tích mà càng lớn thì sẽ càng sinh ra nhiều tiền. Tuy nhiên thì đây là lại nguyên nhân khiến cho nạn tham nhũng hoành hành.
Cần tiến hành sửa đổi lại luật đất đai
Theo như bà Đỗ Thanh Huyền – chuyên gia phân tích chính sách công và nghiên cứu về tham nhũng đất đai cho biết rằng nhiều dự án UNDP đã được nghiên cứu cho thấy rằng có hiện tượng tham nhũng hoặc có nguy cơ tham nhũng trong những dự án đấu thầu, mua sắm hay việc chung chi cho các dự án xây dựng.
Bồi thường không thỏa đáng
Vấn đề gây bức xúc nhất cho người dân trong luật đất đai mới nhất khi được thi hành chính là bồi thường khôn thỏa đáng. Một miếng đất có khoảng diện tích là 1000m2 thì chỉ được đền bù tái định cư tại chỗ 100m2 cho một gia đình 4 người. Từ đó khiến cho nhiều người dân có cảm giác rằng chính quyền đang thông đồng với các nhà đầu tư để thu hồi mảnh đất của họ.
Chính vì những lỗ hổng trong luật đất đai mà nhiều người dân đang mất niềm tin vào nhà nước và dấy lên những làn sóng khiếu kiện, bức xúc mà chúng ta vẫn nhìn thấy hiện nay. Vì vậy mà cần phải chú ý để sửa đổi để sớm lấy lại công bằng và giúp giải quyết hiệu quả các vấn đề hơn nữa.
Xem thêm
- Giải đáp về luật kinh doanh nhà ở và những điều cần biết
- Những câu hỏi thường gặp nhất về luật mua bán nhà đất
