Năm 2026, lĩnh vực bất động sản sẽ trở thành ưu tiên trong kế hoạch của Kiểm toán Nhà nước. Các vấn đề như tính thanh khoản thị trường, hoạt động cho vay dự án và cơ cấu nguồn cung, giá cả sẽ được làm rõ để tìm ra nguyên nhân và giải pháp cho những bất cập trong thị trường. Trong bài viết này, hãy cùng Mogi.vn tìm hiểu về nội dung, phạm vi và tác động của công tác kiểm toán trong lĩnh vực bất động sản 2026.
Thị trường bất động sản giai đoạn 2025–2026: Vì sao cần kiểm toán?
Thị trường bất động sản giai đoạn 2025–2026 đang rơi vào trạng thái mất cân đối và đối mặt nhiều rủi ro về tài chính, cung – cầu và quản lý dự án. Tình hình này đòi hỏi một cuộc kiểm toán toàn diện nhằm đánh giá lại hoạt động của thị trường, xác định các điểm nghẽn và thiết lập lại trật tự. Những yếu tố tạo nên nhu cầu kiểm toán được nhìn nhận rõ ở các khía cạnh sau:
- Thanh khoản xuống thấp và giao dịch trầm lắng kéo dài: Nhiều dự án chậm triển khai, doanh nghiệp khó xoay vòng vốn, thị trường rơi vào tình trạng “đứng bánh”.
- Lệch pha cung – cầu nghiêm trọng: Nhà ở bình dân khan hiếm, trong khi phân khúc cao cấp lại dư thừa lớn, khiến thị trường không phục vụ đúng nhu cầu thực của số đông.
- Quỹ nhà ở mất cân đối: Tỷ lệ nhà ở cao cấp chiếm ưu thế, giá bán cao vượt xa khả năng tài chính của phần lớn người dân đô thị, đặc biệt là người trẻ và gia đình có thu nhập trung bình.
- Áp lực xã hội gia tăng: Việc khó tiếp cận nhà ở khiến người trẻ trì hoãn kết hôn, lập gia đình, ảnh hưởng tới định cư và ổn định xã hội.
- Rủi ro tín dụng và nợ xấu gia tăng: Nhiều khoản vay bất động sản có dấu hiệu kém hiệu quả, dòng vốn dàn trải, tiềm ẩn ảnh hưởng đến hệ thống tài chính.
Trước thực trạng này, cử tri liên tục kiến nghị Quốc hội, yêu cầu các cơ quan kiểm toán, thanh tra và giám sát vào cuộc để làm rõ các vấn đề tồn tại trong thị trường bất động sản, đặc biệt là các vấn đề về cho vay dự án và tính thanh khoản của thị trường. Chính vì vậy, kiểm toán thị trường bất động sản trong giai đoạn 2025–2026 là vô cùng cần thiết, giúp xác định nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề và đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định và bền vững cho thị trường này.
Xem thêm: Bảng giá đất 2026 có gì mới? Tác động đến người dân và doanh nghiệp
Mục tiêu chính của kiểm toán trong lĩnh vực bất động sản 2026
Năm 2026, Kiểm toán Nhà nước sẽ tập trung vào việc kiểm toán thị trường bất động sản, nhằm làm rõ những vấn đề tồn tại trong thị trường và đưa ra giải pháp giúp nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển thị trường bền vững. Các mục tiêu kiểm toán không chỉ hướng tới việc cải thiện tính thanh khoản mà còn giúp đánh giá các chính sách, quy trình và hệ thống pháp lý hiện hành. Cụ thể hơn:
- Làm rõ nguyên nhân thanh khoản thấp của thị trường
Thanh khoản thấp là vấn đề lớn của thị trường bất động sản hiện nay, khiến cho giao dịch chậm, nhiều dự án bị đình trệ. Kiểm toán sẽ nghiên cứu và chỉ ra nguyên nhân của tình trạng này, từ đó đề xuất giải pháp giúp cải thiện tình hình, thúc đẩy các giao dịch mua bán, cho thuê và đầu tư trên thị trường.
- Đánh giá việc cho vay, giải ngân và sử dụng vốn cho các dự án bất động sản
Việc giải ngân và sử dụng vốn cho các dự án bất động sản cần phải minh bạch và hiệu quả. Kiểm toán sẽ đánh giá quy trình cho vay và giải ngân vốn từ các ngân hàng, tổ chức tín dụng, đồng thời kiểm tra việc sử dụng nguồn vốn này có đúng mục đích và đem lại hiệu quả trong phát triển dự án hay không.
- Xác định tình trạng lệch pha cung – cầu, đặc biệt phân khúc nhà ở vừa túi tiền
Thị trường bất động sản hiện nay đang đối mặt với tình trạng cung vượt cầu ở phân khúc cao cấp, trong khi phân khúc nhà ở giá rẻ, vừa túi tiền lại thiếu hụt trầm trọng. Kiểm toán sẽ làm rõ sự mất cân đối này và đề xuất các giải pháp để điều chỉnh nguồn cung sao cho phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân, nhất là đối với các căn hộ vừa túi tiền.
- Kiểm tra hiệu quả triển khai chính sách nhà ở xã hội tại địa phương
Chính sách nhà ở xã hội được ban hành để đáp ứng nhu cầu nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp, nhưng thực tế, việc triển khai chính sách này còn gặp nhiều khó khăn. Kiểm toán sẽ kiểm tra hiệu quả của các chương trình nhà ở xã hội tại địa phương, đánh giá xem các chính sách có thực sự đi vào cuộc sống hay không và nếu có vấn đề gì cần phải điều chỉnh.
- Làm minh bạch quy trình quản lý, phê duyệt và triển khai dự án bất động sản
Quy trình quản lý, phê duyệt và triển khai các dự án bất động sản đôi khi thiếu minh bạch, gây ra nhiều rủi ro và tiêu cực. Kiểm toán sẽ kiểm tra toàn bộ quy trình này từ việc cấp phép cho đến triển khai thực tế, nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và đúng đắn trong việc phát triển các dự án bất động sản.
- Kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến thị trường
Kiểm toán cũng sẽ tập trung vào việc đánh giá các quy định pháp lý hiện hành trong lĩnh vực bất động sản. Nếu phát hiện các quy định chưa hợp lý hoặc gây khó khăn trong việc quản lý, kiểm toán sẽ kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật, đồng thời đưa ra các giải pháp pháp lý mới giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với thị trường bất động sản.
Xem thêm: Đất nền vùng ven cuối năm 2025: Xu hướng và cơ hội đầu tư
Các nội dung kiểm toán trọng tâm trong lĩnh vực bất động sản năm 2026
Kiểm toán bất động sản năm sẽ tập trung vào những vấn đề cốt lõi ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và ổn định của thị trường. Dưới đây là các nội dung trọng tâm sẽ được kiểm toán trong năm 2026:
Kiểm toán việc cho vay các dự án bất động sản
Kiểm toán việc cho vay các dự án bất động sản sẽ tập trung vào việc đánh giá dòng tín dụng đổ vào từng phân khúc bất động sản. Mục tiêu là xác định mức độ hợp lý của tín dụng đối với các phân khúc khác nhau, từ cao cấp đến bình dân. Điều này giúp kiểm soát việc phân bổ vốn một cách công bằng và hiệu quả.
Cùng với đó, Kiểm toán Nhà nước sẽ làm rõ rủi ro nợ xấu trong các dự án bất động sản, đặc biệt là tình trạng “ôm dự án – giữ đất” của một số nhà đầu tư. Việc này không chỉ gây lãng phí tài nguyên mà còn tác động tiêu cực đến tính thanh khoản của thị trường. Đặc biệt, kiểm toán sẽ chú trọng đến tính minh bạch trong thẩm định và phê duyệt cho vay. Việc thẩm định cần đảm bảo không có sự can thiệp sai phạm và mọi quyết định tín dụng đều dựa trên các tiêu chí rõ ràng, chính xác.
Kiểm toán tính thanh khoản của thị trường
Một trong những vấn đề lớn hiện nay của thị trường bất động sản là tính thanh khoản thấp. Kiểm toán sẽ đánh giá tình trạng giao dịch thực tế và tìm hiểu nguyên nhân của sự trầm lắng kéo dài. Việc này sẽ giúp xác định liệu thị trường đang đối diện với sự mất cân đối về cung cầu hay các yếu tố khác đang cản trở giao dịch.
Bên cạnh đó, kiểm toán sẽ kiểm tra các nguyên nhân gây ra tình trạng “đóng băng cục bộ” ở một số phân khúc. Các yếu tố này có thể bao gồm giá cao bất hợp lý, thủ tục pháp lý phức tạp hoặc sự thiếu minh bạch trong thông tin thị trường. Đặc biệt, Kiểm toán Nhà nước sẽ đánh giá tác động của tình trạng này đối với ngân sách các địa phương, giúp đưa ra các biện pháp hỗ trợ phù hợp nhằm thúc đẩy giao dịch và ổn định thị trường.
Kiểm toán quỹ nhà ở và cơ cấu nguồn cung
Trong bối cảnh thị trường nhà ở đang gặp khó khăn, việc kiểm toán quỹ nhà ở và cơ cấu nguồn cung sẽ là một nhiệm vụ quan trọng. Kiểm toán sẽ đánh giá quy mô và phân bổ quỹ nhà ở tại các đô thị, xác định tỷ lệ giữa các phân khúc cao cấp, trung cấp và bình dân. Điều này giúp hiểu rõ sự mất cân đối trong cung cầu nhà ở, đặc biệt là sự thiếu hụt nhà ở giá rẻ và nhà ở vừa túi tiền.
Mặc dù quỹ nhà ở hiện nay khá lớn, nhưng tình trạng này vẫn tồn tại do phần lớn các dự án tập trung vào phân khúc cao cấp, đắt tiền, không đáp ứng nhu cầu thực tế của đại đa số người dân. Kiểm toán sẽ giúp làm rõ nguyên nhân thiếu hụt nhà ở bình dân, đồng thời đề xuất giải pháp cải thiện cơ cấu nguồn cung nhà ở hợp lý hơn.
Kiểm toán chuyên đề về nhà ở xã hội tại 6 tỉnh/thành
Kiểm toán chuyên đề về nhà ở xã hội tại 6 tỉnh/thành phố sẽ tập trung vào việc kiểm tra quỹ đất dành cho nhà ở xã hội. Đặc biệt, Kiểm toán Nhà nước sẽ xem xét việc sử dụng quỹ đất này để đảm bảo rằng nó không bị chiếm dụng cho các dự án khác, giúp bảo vệ mục tiêu phát triển nhà ở xã hội.
Ngoài ra, kiểm toán cũng sẽ đánh giá tiến độ giải ngân và triển khai các dự án nhà ở xã hội. Việc theo dõi tiến độ và giải ngân sẽ giúp đảm bảo rằng các dự án này không bị chậm trễ, góp phần cung cấp nhà ở cho người dân có thu nhập thấp. Cuối cùng, kiểm toán sẽ kiểm tra việc xác định giá bán, cho thuê và cho thuê mua đối với nhà ở xã hội, nhằm đảm bảo các mức giá này phù hợp với khả năng tài chính của người dân.
Xem thêm: 7 dự án nhà ở xã hội TP.HCM chất lượng, mới nhất 2024
Kiểm toán quản lý đất đai và phê duyệt dự án bất động sản
Quản lý đất đai và phê duyệt dự án bất động sản là vấn đề quan trọng trong việc phát triển bền vững thị trường bất động sản. Kiểm toán sẽ kiểm tra quy trình giao đất, cho thuê đất, và đấu giá đất để đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Điều này sẽ giúp loại bỏ các lỗ hổng có thể dẫn đến sai phạm trong quá trình phân bổ đất đai.
Bên cạnh đó, tình trạng chậm triển khai và bỏ hoang các dự án cũng sẽ được kiểm toán. Việc này có thể gây lãng phí tài nguyên đất đai và ảnh hưởng đến sự phát triển của các khu đô thị. Kiểm toán cũng sẽ đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật trong quá trình phê duyệt các dự án bất động sản, từ việc lựa chọn nhà đầu tư đến các vấn đề liên quan đến quy hoạch và bảo vệ môi trường.
Kiểm toán các chính sách liên quan đến nhà ở và thị trường
Kiểm toán các chính sách liên quan đến nhà ở và thị trường bất động sản sẽ giúp đánh giá hiệu quả thực thi các nghị định, thông tư. Các chính sách này cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo rằng chúng không cản trở sự phát triển của thị trường, mà ngược lại, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững.
Một vấn đề quan trọng là những mâu thuẫn pháp lý và sự chồng chéo trong các quy định, gây khó khăn cho các nhà đầu tư và người dân. Kiểm toán sẽ giúp làm rõ các vấn đề này và đề xuất sửa đổi chính sách nhằm giải quyết những vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương trong việc phát triển nhà ở và bất động sản.
Xem thêm: Phân tích tác động của metro và hạ tầng mới đến giá nhà TP.HCM
Tác động dự kiến của kiểm toán bất động sản 2026 đến thị trường
Tác động của kiểm toán bất động sản 2026 sẽ mang lại những thay đổi tích cực và quan trọng đối với thị trường bất động sản, giúp cải thiện tính minh bạch và nâng cao hiệu quả hoạt động của các dự án. Các tác động chính bao gồm:
- Minh bạch hóa thị trường: Kiểm toán làm rõ giá bán, tiến độ và chi phí của dự án, giảm tình trạng thổi giá và đầu cơ. Khi thông tin minh bạch, nhà đầu tư và người mua dễ đánh giá đúng giá trị, từ đó thị trường vận hành ổn định hơn.
- Điều chỉnh cơ cấu sản phẩm: Rà soát giúp hạn chế dự án cao cấp dư thừa và thúc đẩy phát triển nhà ở vừa túi tiền, nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu thật của đại bộ phận người dân và giảm tình trạng lệch pha cung – cầu.
- Kiểm soát tín dụng và rủi ro nợ xấu: Kiểm toán dòng vốn giúp loại bỏ dự án kém hiệu quả và ngăn tình trạn ôm đất nhưng không triển khai dự án. Nhờ đó, tín dụng bất động sản được phân bổ hợp lý hơn và rủi ro tài chính giảm xuống.
- Hoàn thiện chính sách và pháp lý: Kiểm toán giúp phát hiện lỗ hổng trong giao đất, đấu giá đất, cho thuê và cấp phép, từ đó điều chỉnh theo hướng minh bạch. Các dự án cũng được giám sát chặt chẽ hơn, giảm chậm tiến độ và lãng phí đất đai.
Tóm lại, kiểm toán bất động sản 2026 giúp thị trường trở nên minh bạch hơn, các sản phẩm bất động sản phù hợp với nhu cầu thực tế của xã hội, đồng thời kiểm soát chặt chẽ tín dụng và hướng dòng vốn vào các phân khúc hiệu quả. Những tác động này không chỉ cải thiện tình hình hiện tại mà còn góp phần định hình một thị trường bất động sản ổn định và phát triển bền vững trong những năm tới. Để cập nhật các tin tức mới nhất về bất động sản 2026, hãy theo dõi Mogi.vn để không bỏ lỡ những thông tin quan trọng.
Nguồn tham khảo: laodong.vn, vtv.vn, thoibaotaichinhvietnam.vn, tienphong.vn
Xem thêm:
