Mỗi năm có 24 tiết mặt trời (tiết khí), tương ứng với 4 mùa trong năm là xuân, hạ, thu và đông. Thông thường, sẽ được sử dụng trong việc xem xét thời tiết hoặc các ngày giờ trọng đại trong cuộc đời của mỗi con người. Tuy nhiên, 24 tiết khí là gì? Hãy cùng Mogi khám phá qua bài viết dưới đây nhé.
Tiết khí là gì?
Tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời. Ở mỗi điểm sẽ cách nhau 15 độ. Thông thường, tiết khí sẽ được sử dụng để lập lịch của nền văn minh phương Đông cổ đại khi đồng bộ hóa các mùa.
Sẽ có 2 yếu tố ảnh hưởng đến khoảng cách giữa hai tiết khí gần nhau. Cụ thể:
- Do quỹ đạo của Trái Đất vốn là một hình elip nên vận tốc di chuyển của Trái Đất xung quanh mặt trời không phải là một hằng số xác định. Chính vì thế, khoảng cách tính theo thời gian giữa các tiết khí không thể là những con số cố định.
- Ngoài ra, còn do việc làm tròn thời điểm bắt đầu của tiết khí vào đầu ngày mà tiết khí đó bắt đầu gây nên tình trạng khoảng cách giữa 2 tiết khí gần nhau.
Chính vì thế, khoảng cách giữa hai tiết khí kề nhau sẽ giao động từ 14 – 16 ngày. Ở Việt Nam, nhiều người sẽ phân biệt tiết khí thành 2 phần. Bao gồm Tiết (trung khí) và Khí (tiết khí).
Ý Nghĩa tiết khí
24 tiết khí có nguồn gốc từ dân tộc Bách Việt và đã được sử dụng cho mục đích lập lịch ở các nước phương Đông như Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc. Cách tính lịch thời tiết này đã giúp ông cha ta dự báo sự thay đổi về ngày, tháng, năm, sự chuyển giao mùa và sự chuyển giao thời tiết, góp phần vào sự phát triển của nông nghiệp thời bấy giờ.
Với việc kết hợp lịch thời tiết tháng với tuần trăng và năm với thời tiết, các nông dân có thể lập kế hoạch canh tác phù hợp với điều kiện thời tiết từng mùa, giúp đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp.
Ngoài ra, 24 tiết khí còn có ý nghĩa trong việc định ngày tốt, ngày xấu. Người xưa tin rằng mỗi tiết khí sẽ mang đến những điều tốt lành hoặc không tốt cho con người. Dựa vào việc nghiên cứu các tiết khí, họ xác định được những ngày tốt, ngày xấu và lập lịch trình cho những việc nên làm hay không nên làm. Điều này giúp họ tận dụng tốt những ngày tốt để thực hiện các hoạt động quan trọng, tránh những ngày xấu để giảm thiểu rủi ro và những khó khăn có thể xảy ra.
Danh sách 24 tiết khí
Trên mặt phẳng không gian chia thành 360 độ thì tiết khí là những ngày mặt trời ở các vị trí tọa độ xác định. Dưới đây là danh sách 24 tiết khí của Trung Quốc theo quan điểm của người phương Đông để bạn có thể tham khảo:
Danh sách 24 tiết khí:
|
Kinh độ Mặt Trời |
Tiết khí |
Ý nghĩa |
Thời gian bắt đầu |
Thời gian kết thúc |
|
0° |
Xuân Phân |
Thời gian giữa mùa xuân |
20/3 – 21/3 |
4/4 – 5/4 |
|
15° |
Thanh Minh |
Thời tiết trong sáng |
4/4 – 5/4 |
20/4 – 21/4 |
|
30° |
Cốc Vũ |
Mưa rào |
20/4 – 21/4 |
5/5 – 6/5 |
|
45° |
Lập Hạ |
Thời gian bắt đầu mùa hè |
5/5 – 6/5 |
20/5 – 21/5 |
|
60° |
Tiểu Mãn |
Lũ nhỏ |
21/5 – 22/5 |
5/6 – 6/6 |
|
75° |
Mang Chủng |
Chòm sao Tua Rua mọc |
5/6 – 6/6 |
21/6 – 22/6 |
|
90° |
Hạ chí |
Thời gian giữa hè |
21/6 – 22/6 |
6/7 – 8/7 |
|
105° |
Tiểu thử |
Nóng nhẹ |
7/7 – 8/7 |
22/7 – 23/7 |
|
120° |
Đại thử |
Thời tiết oi bức |
22/7 – 23/7 |
7/8 – 8/8 |
|
135° |
Lập thu |
Thời gian bắt đầu mùa thu |
7/8 – 8/8 |
22/8 – 23/8 |
|
150° |
Xử thử |
Mưa ngâu |
23/8 – 24/8 |
7/9 – 8/9 |
|
165° |
Bạch lộ |
Nắng nhẹ |
7/9 – 8/9 |
23/9 – 24/9 |
|
185° |
Thu phân |
Thời gian giữa thu |
23/9 – 24/9 |
7/10 – 8/10 |
|
195° |
Hàn lộ |
Khí trời mát mẻ |
8/10 – 9/10 |
22/10 – 23/10 |
|
210° |
Sương Giáng |
Sương mù xuất hiện |
23/10 – 24/10 |
6/11 – 7/11 |
|
225° |
Lập đông |
Thời gian bắt đầu đông |
7/11 – 8/11 |
21/11 – 22/11 |
|
240° |
Tiểu tuyết |
Tuyết xuất hiện |
22/11 – 23/11 |
7/12 – 8/12 |
|
255° |
Đại tuyết |
Tuyết bắt đầu dày |
7/12 – 8/12 |
21/12 – 22/12 |
|
270° |
Đông chí |
Thời gian giữa mùa đông |
21/12 – 22/12 |
5/1 – 6/1 |
|
285° |
Tiểu hàn |
Thời tiết rét nhẹ |
5/1 – 6/1 |
20/1 – 21/1 |
|
300° |
Đại hàn |
Thời tiết rét đậm |
20/1 – 21/1 |
3/2 – 4/2 |
|
315° |
Lập xuân |
Thời gian bắt đầu mùa xuân |
4/2 – 5/2 |
18/2 – 19/2 |
|
330° |
Vũ thủy |
Thời tiết mưa ẩm |
18/2 – 19/2 |
5/3 – 6/3 |
|
345° |
Kinh trập |
Sâu nở |
5/3 – 6/3 |
20/3 – 21/3 |
>>> Đọc thêm: 12 Con Giáp Việt Nam Theo Thứ Tự Và Ý Nghĩa Chính Xác Nhất
Cách tính tiết khí năm 2023
Tiết khí mùa xuân 2023
24 tiết khí là gì? Dưới đây là cách tính tiết khí mùa xuân 2023 để các bạn có thể tham khảo:
- Tiết Lập xuân: Đây là thời điểm bắt bắt đầu của mùa xuân, thường báo hiệu của một năm mới đã đến. Là thời điểm trăm hoa đua nở, vạn vật vũ trụ bước sang một chu kì tuần hoàn mới. Thông thường, tiết Lập xuân sẽ rơi vào khoảng 4/2 – 19/2 theo lịch Dương hàng năm.
- Tiết Vũ thủy: Đây là thời điểm ẩm, mưa nhiều trong năm. Chính vì thế mà thời tiết âm u, thường có gió xuân xuất hiện. Ngoài ra, còn là nguyên nhân gây nên hiện tượng nồm nhà. Tiết khí Vũ Thủy thường bắt đâu vào 19/2 – 20/2 và kết thúc vào 5/3 – 6/3 dương lịch hàng năm.
- Tiết Kinh trập: Nghĩa là thời gian sâu nở, vạn vật bắt đầu sinh sôi, đâm chồi nảy lộc. Tiết Kinh trập sẽ rơi vào khoảng 6/3 – 21/3 dương lịch.
- Tiết Xuân phân: Là thời gian giữa Xuân, lúc này sẽ diễn ra hiện tượng ngày dài, đêm ngắn. Tiết Xuân phân sẽ vào 21/3 – 5/4.
- Tiết Thanh minh: Là thời tiết trong sáng, khí hậu mát mẻ, cây cối phát triển. Thời gian của tiết Thanh minh rơi vào 5/4 – 20/4 dương lịch.
- Tiết Cốc vũ: Là thời điểm của những trận mưa rào, là lúc thời tiết chuyển hạ. Đây cũng là thời điểm giúp chăm hoa đua nở. Bắt đầu vào khoảng 20/4 – 5/5 dương lịch.
Tiết khí mùa hạ 2023
Dưới đây là cách tính tiết khí mùa hạ 2023 để các bạn có thể tham khảo:
- Tiết Lập hạ: Đây là thời điểm bắt bắt đầu chuyển hạ, nhiệt độ tăng cao gây nắng nóng. Tiết Lập hạ thường bắt đầu vào khoảng 6/5 – 7/5 dương lịch hàng năm.
- Tiết Tiểu mãn: Mang ý nghĩa là lũ nhỏ, là thời điểm thường có mưa. Thời gian đến tiết Tiểu mãn là từ 21/5 – 5/6 dương lịch.
- Tiết Mang chủng: Là thời gian nông sản vào mùa, thời tiết oi nóng, thường có mưa bất chợt. Tiết Mang chủng thường rơi vào khoảng 5/6 – 21/6 dương lịch.
- Tiết Hạ chí: Đây là thời gian giữa mùa hạ, thời tiết thường nắng nóng, oi bức. Cũng là lúc xảy ra hiện tượng đêm ngắn, ngày dài. Tiết Hạ chí có thể rơi vào 21/6 – 6/7 dương lịch hàng năm.
- Tiết Tiểu thử: Có nghĩa là nắng nhẹ, thời tiết nắng nóng nhưng đạt mức vừa phải. Thời gian sẽ rơi vào 7/7 – 22/7 dương lịch.
- Tiết Đại thử: Đây là thời điểm nắng gay gắt nhất, khí hậu oi bức khó chịu. Kèm theo đó là sự xuất hiện của mưa bão, áp thấp nhiệt đới. Tiết Đại thử thường rơi vào khoảng 22/7 – 8/8 dương lịch.
>>> Đọc thêm: Xuất Hành Đầu Năm Là Gì? Ý Nghĩa Và Tác Dụng Của Tục Xuất Hành Đầu Năm
Tiết khí mùa thu 2023
Dưới đây là cách tính tiết khí mùa thu 2023 để các bạn có thể tham khảo:
- Tiết Lập thu: Là thời gian bắt đầu của mùa thu, thời tiết se mát dễ chịu. Đây cũng là thời điểm có hoa cúc, hương cốm. Thời gian bắt đầu tiết Lập thu là khoảng 7/8 – 22/8 dương lịch.
- Tiết Xử thử: Có nghĩa là mưa ngâu, khí hậu mát mẻ rõ rệt hơn. Tiết Xử thử có thể rơi vào ngày 23/8 – 7/9 dương lịch.
- Tiết Bạch lộ: Thời tiết bắt đầu mát hẳn, ánh mặt trời nhạt màu và bắt đầu có hơi lạnh. Tiết Bạch lộ rơi vào 8/9 – 23/9 dương lịch hàng năm.
- Tiết Thu phân: Là thời gian giữa mùa thu. Đây là thời gian các cây bắt đầu thay lá, không còn cảm nhận được sự nắng nóng. Thời gian của Tiết Thu phân rơi vào khoảng 23/9 – 7/10 dương lịch.
- Tiết Hàn lộ: Có khí hậu mát mẻ, lạnh dần và trời cũng bắt đầu tối sớm. Thời gian của tiết Hàn lộ là khoảng 8/10 – 23/10 dương lịch.
- Tiết Sương giáng: Là thời gian sương mù xuất hiện, có sương muối gây hại. Thường tiết Sương giáng sẽ rơi vào 23/10 – 6/11 dương lịch hàng năm.
Tiết khí mùa đông 2023
Dưới đây là cách tính tiết khí mùa đông 2023 để các bạn có thể tham khảo:
- Tiết Lập đông: Là thời gian bắt đầu mùa đông, xuất hiện các đợt khí lạnh từ miền Bắc tràn về. Rơi vào khoảng 7/11 – 21/11 dương lịch hàng năm.
- Tiết Tiểu tuyết: Đây là thời điểm tuyết bắt đầu rơi, thời gian bắt đầu từ 22/11 – 7/12 dương lịch.
- Tiết Đại tuyết: Nghĩa là có các trận mưa tuyết rất lớn, kèm với đó là các đợt không khí lạnh. Tiết Đại tuyết sẽ rơi vào khoảng 7/12 – 20/12 dương lịch hàng năm.
- Tiết Đông chí: Là thời gian giữa mùa đông, thường có bình minh rất muộn. Tiết Đông chí có thể rơi vào ngày 21/12 – 5/1 dương lịch hàng năm.
- Tiết Tiểu hàn: Nghĩa là thời tiết vừa rét vừa, là những đợt rét nhẹ, chưa đạt mức khắc nghiệt. Thường sẽ rơi vào ngày 5/1 – 20/1 dương lịch.
- Tiết Đại hàn: Nghĩa là thời tiết rét cực độ, khí hậu lạnh giá. Có thể vào ngày 20/1 – 3/2 dương lịch.
24 Tiết khí có ý nghĩa gì?
Tiết khí có nguồn gốc từ tộc người Bách Việt. được các nước phương Đông như: Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản,… dùng để lập lịch. Lịch tiết khí này gắn với tuần trăng, với năm, với thời tiết. Theo đó, người ta thường dùng lịch tiết khí để chỉ đạo sản xuất, canh tác nông sản theo mùa, vụ.
Ngoài ra, lịch 24 tiết khí còn được coi sản phẩm văn hóa tinh thần của con người, được dân gian đúc kết. Đem đến nhiều kinh nghiệm “đáng quý” dành cho các thế hệ ngày nay.
>>>Xem thêm: Hướng Dẫn Xem Lịch Khổng Minh 2023 Chính Xác Nhất
Bài thơ về 24 tiết khí
Dưới đây là bài thơ về 24 tiết khí bạn có thể tham khảo:
Tháng giêng là tháng hoa đào, mận
Lập xuân hoa nở ánh rực hồng
Đào, mận nở hoa sáng rực rỡ
Trăng soi năm tận với tháng cùng.
Tháng hai hoa đồng liên nở rộ
Kinh trập, Xuân phân gửi thư sang
Bất giác nhớ nàng lòng day dứt
Nào biết ngày nào được gặp nàng.
Tháng ba tháng hoa bạch bồn nở
Thanh minh, Cốc vũ tiết sáng trong
Hai người cùng cảnh cùng cam kết
Ngàn năm tình cũ vẫn trong lòng
Tháng tư tháng hoa nam tử nở
Lập hạ, Tiểu mãn trời vắng không
Một vì nhà nông cần có nước
Hai vì đơn chiếc chẳng yên lòng
Tháng năm tháng hoa đẩu lưu nở
Mang chủng, Hạ chí việc nhà nông
Thư tín gửi đi báo nàng biết
Có tâm tháng mười lại tương phùng
Tháng sáu tháng hoa mẫu đơn nở
Tiểu thử, nhà nông chính vụ cày
Đường xa ngàn núi thư một lá
Gấp gấp gửi đi báo nàng hay
Tháng bảy hoa sen dần dần nở
Lập thu Chức Nữ xuống đài tiên
Thư báo cho nàng hãy nhớ ta
Ngàn dặm chuyển hoa trồng với nàng.
Tháng tám tháng hoa tiểu tế nở
Bạch lộ, Thu phân nhớ tới nàng
Thư báo cho nàng hãy nhớ ta
Một lòng mong nhớ tới nàng luôn.
Tháng chín hoa lúa dần dần nở
Hàn lộ gặp nhau nhớ áo xiêm
Nàng có thật lòng đón ta nhé
Một lòng mong nhớ tới nàng thôi
Tháng mười hoa mai dần chuyển nở
Tiểu tuyết xoay vòng chuyển theo thời
Xin gửi áo dài ba, năm thước
Đồn rằng hai đứa thương nhau rồi.
Phía trên là toàn bộ thông tin về 24 tiết khí để bạn có thể tham khảo. Hy vọng bạn sẽ hiểu được tầm quan trọng của 24 tiết khí đối với đời sống, phong thủy. Ngoài ra, đừng quên truy cập Mogi.vn thường xuyên để cập nhật các thông tin mới nhất về kiến thức phong thủy, mua bán mỗi ngày nhé.
>>>Xem thêm:
- Sao Thủy Nghịch Hành Là Gì? Cần Lưu Ý Những Gì Trong Mùa Sao Thủy Nghịch Hành?
- Ý Nghĩa Hoa Hải Đường Trong Phong Thủy. Cách Trồng Hoa Hải Đường Tại Nhà Thu Hút Vượng Khí, Tài Lộc
- Giải Mã Tử Vi, Tướng Số Nốt Ruồi Ở Cánh Tay Của Nam Và Nữ Chuẩn Nhất
