Lãi suất chiết khấu là gì trong lĩnh vực tài chính. Theo chân bài viết ngày hôm nay của Mogi để biết tất tần tật các thông tin chi tiết và cụ thể nhất về lãi suất chiết khấu cũng như cách tính lãi suất chiết khấu đơn giản nhất nhé! Bạn đọc hãy lăn chuột xuống để bắt đầu hành trình tìm hiểu ngay thôi nào!
Chiết khấu là gì? Lãi suất ngân hàng là gì?
Trước khi tìm hiểu lãi suất chiết khấu là gì thì đầu tiên hãy cùng Mogi định nghĩa về khái niệm “chiết khấu” đã nhé!
Trong kinh doanh thì chiết khấu (tiếng anh là Discount) nôm na có thể hiểu là việc giá niêm yết của một dịch vụ hay sản phẩm từ doanh nghiệp được giảm ứng với 1 tỷ lệ phần trăm nhất định. Để đơn giản hơn thì bạn đọc có thể cho rằng chiết khấu là nhượng bộ về giá hoặc một khoản phụ cấp.
Nếu bạn thắc mắc trong kinh doanh chiết khấu được đưa ra để làm gì thì nó là để thu hút người mua đặt hàng và thanh toán liền ngay sau đó. Chiết khấu còn được coi là một khoản khấu trừ trong giá cả trong quá trình kinh doanh. Từ tổng hoặc tổng giá mà người bán khấu trừ chiết khấu, còn người mua thì trả số tiền ròng.
Tiếp đến là định nghĩa về lãi suất ngân hàng:
Lãi suất ngân hàng theo định nghĩa ta có thể coi là là tỷ lệ phần trăm giữa tiền vốn gửi vào / tiền đem đi cho vay cùng mức lãi nhận được trong một khoảng thời gian nhất định theo quy định từ ngân hàng hay thỏa thuận giữa 2 đối tượng là người vay và ngân hàng.
Lãi suất chiết khấu là gì?
Là phần lãi mà ngân hàng Nhà nước hoặc Ngân hàng trung ương áp dụng lên các khoản tiền cho những ngân hàng thương mại dưới trướng vay với mục đích nhằm đáp ứng nhu cầu tiền mặt ngắn hạn hay bất thường từ các ngân hàng này.
Hay để hiểu đơn giản nhất thì lãi chiết khấu là một công cụ thuộc chính sách tiền tệ – một căn cứ quan trọng với cả ngân hàng thương mại lẫn ngân hàng nhà nước.
>>>Xem thêm: Các Gói Vay Ngân Hàng Phổ Biến Với Lãi Suất Ưu Đãi
Lãi suất chiết khấu năm 2023
Lãi suất chiết khấu 2023 sẽ tăng khoảng từ 1-1.25% so với lãi suất chiết khấu 6 tháng cuối năm 2022. Cụ thể hơn:
Mức lãi suất từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong 2023 sẽ được phỏng đoán theo thông tin bên dưới đây:
- Lãi suất tái cấp vốn: 2022 lãi suất tái cấp vốn là 5,0%/năm sang 2023 là 6,0%/năm (tăng 1%).
- Lãi suất tái chiết khấu: 2022 Lãi suất tái chiết khấu là 3,5%/năm sang 2023 là 4,5%/năm (tăng 1%).
Lãi suất cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ và lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng, của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong năm 2022 là 6,0%/năm sang 2023 7,0%/năm. (tăng 1%).
Công thức tính lãi suất chiết khấu chi tiết
Lãi suất chiết khấu tính bằng:
- Chi phí huy động vốn (tiếng anh là funding cost (FC))
- Trung bình trọng số chi phí vốn (tiếng anh là Weighted Average Cost of Capital (WACC)).
Chi phí huy động vốn
Với chi phí gọi vốn ta có thể tính được lãi suất chiết khấu là gì. Đây là tỷ lệ lợi tức mà người bỏ vốn mong thu lại được từ dự án họ tham gia đầu tư. Hiểu theo một cách khác thì chi phí cơ hội của vốn hay chi phí sử dụng vốn là lãi suất chiết khấu.
Ví dụ: Tiền tiết kiệm khi rút ra cùng lãi suất 5% cho việc đầu tư thì lãi suất chiết khấu có thể tính là 5%.
Trung bình trọng số chi phí vốn
Hai nguồn gọi vốn chính của doanh nghiệp là:
- Vay thương mại là lãi suất của khoản vay (1-tax)*lãi suất (cost of debt: chi phí của khoản nợ).
- Vốn góp cổ đông là thu nhập mong muốn của cổ đông (chi phí vốn cổ phần: cost of equity).
Trung bình trọng số chi phí vốn (WACC) có thể được tính bằng chi phí sử dụng trung bình từ 2 nguồn vốn vừa nêu trên.
WACC = re * E/(E+D) + rD(1-TC)* D/(E+D)
Trong đó:
- re = tỷ suất thu nhập mà cổ đông mong muốn
- rD = lãi suất mà chủ nợ mong muốn
- E = cổ phần giá thị trường (của công ty)
- D = nợ giá thị trường (của công ty)
- TC = thuế suất hay thuế thu nhập doanh nghiệp
re = [Div0(1+g)/P0] + g
Trong đó:
- P0 = giá cổ phiếu từ doanh nghiệp tại thời điểm gốc
- Div0 = cổ tức từ cổ phiếu doanh nghiệp tại thời điểm gốc
- g = tỷ lệ tăng trưởng dự kiến từ cổ tức
>>> Xem thêm: Các Loại Thẻ Ngân Hàng – Phân Tích Ưu Nhược Điểm Trước Khi Chọn Mở Thẻ
Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất chiết khấu là gì
Lạm phát
Sự tăng giá cả dịch vụ hay hàng hóa, lẫn sự mất giá của tiền tệ theo thời gian là định nghĩa rõ ràng cho việc lạm phát. Nó gây ra rất nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến mọi mặt của đời sống chính trị – kinh tế – xã hội của một quốc gia trong đó gồm cả tỷ suất chiết khấu và lãi suất.
Ngân hàng Trung Ương sẽ áp dụng chính sách nới lỏng tiền tệ, giảm lãi suất để kích sự tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thương mại nhằm vượt qua giai đoạn suy thoái kinh tế. Ngược lại thì họ nâng lãi suất để kiểm soát lạm phát cũng như hạn chế lượng cung tín dụng đưa vào nền kinh tế.
Lượng cung và cầu trên thị trường
Nhà nước sẽ là đơn vị nắm quyền trong việc điều tiết cung tiền. Khi cung & cầu tiền tệ trong trạng thái mất cân bằng, ngân hàng Nhà nước sẽ đưa ra động thái điều chỉnh chiết khấu để tái ổn định. Nếu cung tiền quá nhiều có thể dẫn đến lạm phát thì nhà nước sẽ tăng lãi suất chiết khấu nhằm giảm vấn đề này, lượng tiền lưu thông trên thị trường cũng giảm.
Chính sách tiền tệ của chính phủ
Chắc chắn một điều rằng nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng khi lãi suất giảm xuống hay tăng cao. Vì thế mà nhà nước sẽ tiến hành các chính sách với mục đích nhằm điều chỉnh lãi suất và bình ổn nền kinh tế.
Khi lãi suất tăng thì nhu cầu đầu tư và tiêu dùng giảm => ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất tái chiết khấu cho những ngân hàng thương mại.
Và ngược lại khi lãi suất giảm => ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất tái chiết khấu với mục đích nhằm giảm bớt phần nào khối lượng tín dụng cho những ngân hàng thương mại.
Rủi ro kỳ hạn tín dụng
Là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất tái chiết khấu nhưng không chỉ riêng rủi ro kỳ hạn tín dụng mà lãi suất tái chiết khấu còn chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác như sự ổn định về tình hình kinh tế – chính trị, tình hình cân đối ngân sách, tỷ giá hối đoái, thể chế tài chính trung gian, tình hình tài chính quốc tế hoặc những chính sách tài khoá của Nhà nước…
Tác động của lãi suất chiết khấu là gì
Đối với ngân hàng thương mại
Mức lãi chiết khấu từ ngân hàng trung ương đưa ra đều đem đến những tác động mạnh mẽ khiến cho hầu hết các ngân hàng phải luôn luôn theo dõi và cập nhật sát sao mức lãi chiết khấu bởi đây là điều cực kì quan trọng có tầm ảnh hưởng lớn.
Do lãi chiết khấu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ tiền mặt dự trữ từ các ngân hàng – một phần thiết yếu với vai trò giúp các ngân hàng thương mại đưa ra quyết định tăng hay giảm tỷ lệ dự trữ của mình.
Thông thường những ngân hàng thương mại sẽ so sánh giữa lãi chiết khấu với lãi thị trường. Nếu trường hợp lãi chiết khấu > lãi thị trường thì ngân hàng sẽ không thể để tỷ lệ tiền dự trữ quá thấp. Đặc biệt là ngân hàng sẽ tránh để tỷ lệ tiền dự trữ chạm mốc an toàn. Ngoài ra thêm vào đó thì ngân hàng muốn đảm bảo không xảy ra rủi ro khi khách hàng rút tiền thì sẽ theo xu hướng tăng tỷ lệ dự trữ.
Ngược lại nếu lãi chiết khấu =< lãi thị trường thì ngân hàng sẽ có thể thoải mái cho vay. Đơn thuần và dễ hiểu bởi lúc này trong trường hợp có thiếu tiền mặt thì ngân hàng này có thể đi vay ngân hàng nhà nước. Và với mức lãi suất ngân hàng hưởng được sẽ không gây ra rủi ro.
Đối với ngân hàng trung ương
Lãi chiết khấu chính là công cụ đắc lực của ngân hàng nhà nước do nó tác động mạnh mẽ đến các ngân hàng thương mại.
Chính xác hơn thì ngân hàng trung ương đặt ra quy định lãi chiết khấu nhằm để điều tiết cho cung tiền. Theo đó ngân hàng sẽ giảm lãi cho vay nếu muốn tăng lượng cung tiền, ngược lại khi ngân hàng tăng lãi chiết khấu thì giảm lượng cung tiền.
>>>Xem thêm: Thuế xây dựng bao nhiêu 1m2? Hướng dẫn cách tính thuế xây dựng
Một số câu hỏi thường gặp
Lãi suất cơ bản là gì?
Lãi suất cơ bản còn được ngầm hiểu là lãi suất thấp nhất được các ngân hàng thương mại áp dụng cho những khoản vay mà đối tượng là tệp các doanh nghiệp có lượng khách hàng lớn, bởi vì các vị khách này thường sẽ có rất ít khả năng bị vỡ nợ hơn nên ngân hàng có thể áp dụng tính lãi suất với tỷ lệ thấp cho họ hơn tỷ lệ tính cho các khách hàng với khả năng vỡ nợ tiềm tàng cao hơn lúc vay tiền.
Cách tính lãi suất theo tháng
Số tiền lãi (tính theo tháng) = Số tiền gửi x lãi suất (%năm)/12 x số tháng gửi.
Ví dụ: Với kỳ hạn 6 tháng tại ngân hàng cùng số tiền gửi tiết kiệm 100.000.000 đồng với mức lãi suất 6,00%/năm ta có cách tính như sau:
Lãi suất hàng tháng = 100.000.000 x 6:100:12 = 500.000 VNĐ
Lãi suất sau 6 tháng gửi = 100.000.000 x 6:100:12 x 6 = 3.000.000 VNĐ
Lãi suất tái cấp vốn là gì?
Theo Luật Ngân hàng Nhà nước 2010, hình thức cấp tín dụng hay còn được biết đến với cái tên là tái cấp vốn mà Ngân hàng Nhà nước đề ra nhằm cung cấp và ứng vốn trong thời gian ngắn hạn, là một phương thức thanh toán của tổ chức tín dụng.
Lãi suất tái cấp vốn = lãi suất ngân hàng nhà nước áp dụng cho các nghiệp vụ tái cấp vốn cho ngân hàng thương mại cùng với những quy định, thực hiện việc tái cấp vốn cho tổ chức tín dụng theo những hình thức bên dưới đây:
- Cho vay đảm bảo (cầm cố giấy tờ có giá)
- Chiết khấu (giấy tờ có giá)
- Cùng nhiều hình thức tái cấp vốn khác
Ngân hàng Nhà nước chống cho vay nặng lãi và điều hành chính sách tiền tệ bằng phương thức công bố lãi suất cơ bản, lãi suất tái cấp vốn cùng các loại lãi suất khác.
Đối với tình huống thị trường tiền tệ gặp khủng hoảng, Ngân hàng Nhà nước sẽ đặt ra các quy định cơ chế để điều hành lãi suất áp dụng trong quan hệ giữa các tổ chức tín dụng với nhau hay với các quan hệ tín dụng khác hoặc là khách hàng.
Công thức tính tỷ suất chiết khấu
Tỷ lệ chiết khấu (r) = (Giá trị tương lai ÷ Giá trị hiện tại) ^ (1 ÷ n) – 1
Chẳng hạn, giả sử danh mục đầu tư của bạn đã tăng từ 10.000 đô la lên 16.000 đô la trong khoảng thời gian bốn năm nắm giữ.
- Giá trị tương lai = $16,000
- Giá trị hiện tại = $10,000
- Thời hạn/ thời gian = 4 năm
Nếu chúng ta đưa những giả định đó vào công thức từ trước đó, tỷ lệ chiết khấu là khoảng 12,5%.
r = ($16,000 / $10,000) ^ (1/4) – 1 = 12.47%
Ví dụ chúng ta vừa hoàn thành giả định lãi kép hàng năm, tức là 1 lần mỗi năm.
Tuy nhiên, thay vì ghép lãi hàng năm, nếu chúng ta giả định rằng tần suất ghép lãi là nửa năm một lần (2 lần mỗi năm), thì chúng ta sẽ nhân số kỳ với tần suất ghép lãi.
Sau khi điều chỉnh các tác động của lãi kép, lãi suất chiết khấu là gì?
Theo quy định thì sẽ là 6,05% mỗi kỳ hạn 6 tháng.
r = ($16,000 / $10,000) ^ (1/8) – 1 = 6.05%
Toàn bộ mọi thông tin chi tiết mà bạn cần biết nhất về lãi suất chiết khấu là gì đã được Mogi nêu hết trong bài viết phía trên. Chân thành cảm ơn bạn đọc đã dành thời gian xem qua bài viết. Nếu muốn tìm hiểu thêm về chủ đề tài chính, nhà đất đừng ngần ngại truy cập vào Mogi nhé!
>>>Xem thêm:
- Thuế thu nhập cá nhân khi bán đất là bao nhiêu? Hướng dẫn cách tính
- CIC Là Gì? Hướng Dẫn Tra Cứu Nợ Xấu Trên Cic Chính Xác, Đơn Giản Nhất
